Tani, të kthehemi, përsëri, tek tregimi i vrasjes së fëmijës, nga Robi i Mirë. Sikur mos t’a kishte fëmija exhelin[1] , do të jetonte një jetë përplot ngatërresa. Ai, me siguri, kishte për t’i detyruar prindërit të “vjedhin”, ose të ballafaqoheshin me lloj-lloj ngatërresa me të tjerët, etj. Këtë, ata do t’a bënin për t’ia plotësuar dëshirat fëmijës. Këtu, edhe shtrohet pyetja, cila do të ishte më e mirë për prindërit, t’a kishin në jetë ende këtë fëmijë, apo më mirë, për ta, do të ishte t’u zëvendësohej ai, me një fëmijë tjetër besimtar, të mirë dhe i pranueshëm, për këtë botë dhe tjetrën? Sikur t’a kishin informacionin e duhur për të ardhmen, me sig-uri, ata do t’a kishin zgjedhur më të mirën. Meqenëse, ata, ishin të bindur në përgjegjësitë e tyre dhe besonin në ringjallje, ata, do të ishin të kujdesshëm nga provimet e përditshmërisë së kësaj bote. Ata ishin zemërfortë dhe ishin përplot bindje. Po çfarë ndodhi në realitet? Shikuar nga jashtë, ajo që ndodhi, ishte e shëmtuar dhe skandaloze. Kurse, kjo vepër, në realitet, nëse kërkohej e vërteta, për prindërit e fëmijës dhe për vetë fëmijën, ishte vepër e mirë. Por, problemi, qëdron që, atyre, nuk iu është shpalosur sekreti i së ardhmes, prandaj, njeriu i thjeshtë, këtë do t’a konsiderojë si vepër shumë të keqe. Çuditërisht, ne, në jetën tonë të përditshme, bëjmë vepra të shumta, për ngritjen e standarteve dhe për një ardhmëri më të mirë. Prindërit, shpeshherë, privojnë vetet nga shumë sende, ata, shpesh here, nuk i shijojnë kënaqësitë e kësaj jete. Këtë, e bëjnë për t’i kënaqur fëmijët e tyre, sa më shumë. Ata mendojnë për t’i shkolluar ata, sa më mirë dhe më lehtë. E gjithë kjo sakrifikicë e tyre, bëhet me qëllim që ata të bëhen të sjellshëm, të ndershëm dhe të zotët e vetvetes. Ata mundohen, që jeta e fëmijëve të tyre, të jetë shumë më e mirë se vetë jeta e tyre, që kanë jetuar. Njeriut të sëmurë, i ndalohet të hajë ushqimet që i pëlqen, nëse nuk i ka në recetë. Po e njëjta gjë, është edhe me pijet që i shijon, ose shumë gjëra, që zemra ia parapëlqen. Ai detyrohet të marrë barnat dhe t’i shijojë idhtësirat e tyre. Këtë e bën pa dëshirë, ai rënkon për një kohë të gjatë, deri në përmirësim të shëndetit. Ky është rrugëtimi i kësaj jete, nuk ka ndryshim në të. Duke qenë se po flasim për jetën e kësaj bote dhe ahiretit[2] , disa njerëz harrojnë ahiretin dhe llogaritë, që do t’i japin atje, ata nxitojnë në grumbullimin e sa më shumë pasurive, duke mos shikuar se si grumbullohet, apo a është haram. Të habit fakti, se disa njerëz e privojnë veten për një kohë të gjatë nga kënaqësitë e kësaj bote. Ata i sheh duke vuajtur. Ata, gjithnjë, janë në kërkim të një dite tjetër më të mirë. Orvajtjet e tyre, janë sikur të gjithë të tjerët, atë e bëjnë për t’a shijuar, edha ata, këtë jetë. Por edhe pas të gjitha këtyre sakrificave, po këta njerëz, çuditërisht, i sheh se janë mohues së All-llahut. Në fakt, jeta e tillë e tyre, është e kotë. Gjithashtu, janë të pakënaqur, por, fat-keqësisht, mëkatojnë. Shembulli i tyre, është sikur lojërat e fëmi-jëve, ata harrojnë se fëmijët bëjnë, atë, që ua ka ënda atyre, por nëse vazhdojnë me avazet e tyre, ata duhet t’a dinë se, një ditë, do të rriten dhe nuk do të gjejnë punë të përshtatshme. Realiteti i kësaj bote është edhe më i përpiktë, sepse ditët i kemi të numëruara në këtë botë, kurse jeta e ahiretit është e përhershme. Të mirat e kësaj bote, varen nga mundësitë që ia krijon njeriu vetes, me dëshirën e All-llahut, kurse, në ahiret, njeriu disponon vetëm me kënaqësitë e All-llahut të Larësuar, të cilat, janë të pa-numërta. Dallimi, mes mundësive të All-llahut dhe të njeriut, janë të pakrahasueshme. Kjo botë, kënaqësitë i ka të caktuara. Nëse njeriu shpenzon pa masë, shkatërron shëndetin e vet dhe, njëko-hësisht, nuk do të arrijë të kënaqet. Derisa ai e tepron në shpenzimin e një ushqimi, ilaçi i tij, një ditë, do të jetë ndalimi i atij ushqimi. Kështu, për secilin që shpen-zon tepër, për çfarëdo lloj kënaqësie të kësaj bote, All-llahu i Lartësuar do t’ia ndalojë atij atë. Ai do të bëjë që, ai mos të arrijë deri tek ajo. Kurse, bota e ahiretit është ajo, që syri i njeriut kurrë nuk ka mundur të shohë, e as veshi kurrë nuk ka dëgjuar, dhe gjithsesi as që i ka shkuar ndërmend, ndonjëherë, ndonjë njeriu se mund të ketë gjëra të tilla. Imani është rezultat ose urtësia e gjithë kësaj që thamë. Për këtë arsye, All-llahu i Lartësuar, na tregon se: “…dhe të dy prindërit i kishte besimtarë”. All-llahu, këtu, na paraqet një të vërtetë shumë të rëndësishme. Ai, na kishte paralajmëruar, se prindërit ishin të mirë dhe besimtarë. Ky iman, dhe ky sinqeritet i tyre, ndaj Krijuesit, ju mundësoi atyre të kanë mundësi të zgjedhin. Ata do të zgjedhin: t’a kenë ose mos t’a kenë fëmijën. Këtyre, ju preferua, kjo e dyta. Po të gjykojmë me parametrat e kësaj bote, do të konkludonim se kjo vepër ishte e shëmtuar. Me këtë vepër, Zoti, e ruajti imanin e tyre. Ai, ishte i mëshirshëm, si për prindërit, ashtu edhe për fëmijën. Në anën tjetër, atyre ua zëvendësoi, atë, me një fëmijë tjetër. Duke e zëvendësuar, atë, me një tjetër, Ai e shpëtoi fëmijën e mbytur, nga sprovat e kësaj bote. Pra, sikur, vërtet, i Lartësuari t’ju mundësonte prindërve të zgje¬dhin, për këtë tregim, me siguri, që ata kishin për t’a zgjedhur këtë, të cilën edhe u bë. Në të njejtën kohë, do të ishin falenderues ndaj All-llahut, i cili i mëshiroi nga Mirësia e Tij. Por, më e rëndësishmja, që nuk duhet të na mungojnë asnjëherë, është imani. Referencat 1. ↑ Momenti i vdekjes është i caktuar nga All-llahu xh.sh, kjo, në arabishte, quhet exhel 2. ↑ Ahiret – bota e amshueshme T’i kthehemi, tani, të vërtetës së tretë. Tek fshati i kopracëve. Fshatarët nuk i ushqyen ata të dy, edhe pse, këta kishin kërkuar nga fshatarët për t’i ushqyer. Dy të panjohur, shumë të uritur, ki-shin hyrë në fshat. Gjëja më e rëndomtë, do të ishte që fshatarët të tregoheshin bujarë. Nëse, një i huaj hyn në një fshat, pikë së pari, atij i ofrohet ushqim. Ai mund të mos jetë i uritur, por nëse ai tre-gon se është i uritur, fshatarët janë të detyruar që t’a ushqejnë atë. Kurse këta fshatarë, Musaun dhe Njeriun e Mirë, edhe pse duke-shin nga pamja e jashtme, se ishin shumë të uritur, i keqpritën, bile edhe i qortuan. Nga uria e tepërt, ata, si duket, nuk i kishin dëgjuar qortimet e tyre, ata kërkonin ushqim pa pretendime, nuk kërkonin ndonjë ushqim të veçantë ose llojllojshmëri të gjellrave, kërkesa e tyre ishte shumë e vogël, disa kafshata bukë, sa për t’a larguar ur-inë ekstreme. Fshatarët refuzuan edhe këto kërkesa të thjeshta. Gjatë rrugës përmes fshatit, Njeriut të Mirë, i shkoi syri tek një mur, i cili ishte duke u rrëzuar. U drejtua drejt atij muri, dhe filloi t’a riparojë. Mu¬sau, nuk kishte si të duronte dhe tha: Populli i këtij fshati, refuzoi të na japë dy kafshata bukë, e ti po ua riparon këtë mur pa pagesë, po ua zbukuron fshatin, si shpërblim të qortimit të tyre ndaj nesh! Kjo është një çudi e urryer! Pas kësaj kërkese ose situate, Musaut a.s., i tregohet e vërteta e kësaj vepre humane, prej Njeriut të Mirë. Vërtet, fshatarët nuk e meritonin këtë të mirë, por, kjo vepër e tij, nuk u dedikohet fshatarëve. Ky mur ishtë pronë e disa fëmijëve jetim. Një njeri i mirë, i këtij vendi, e kishte njohur mirë, mentalitetin e fshatarëve të tij. Ai e paska ditur se këta janë matrapazë, nuk i mbajnë prem-timet, dhe nuk janë mikpritës. Ata janë kopracë, dhe asgjë nuk shpenzojnë në emër të All-llahut xh.sh. Vërtetë, All-llahu ju paska ndaluar, që këtyre t’ju bëhet mirë. Por, njeriu i mirë i këtij fshati, para se të ndërronte jetë, ju kishte lënë, fëmijëve të tij, një thesar, poshtë këtij muri. Këtu ishte edhe ndarja, ndërmjet Musaut dhe Njeriut të Mirë. Pasi, u sqaruan këto urtësi të All-llahut, në këto ngjarje, vërejmë se urtësia ndryshon njëra prej tjetrës. Shikuar nga një këndvështrim, ose të bazuar në logjikë, dy veprimet e para të Njeriut të Mirë, dukeshin si shumë të këqia, të shëmtuara dhe të papranuara. Por ja, që e vërteta e tyre, ishte kre-jtësisht e kundërt. Një prishje e vogël e tragetit, i shpëtoi, ata të shkretë, nga tirania e sundimtarit të kohës, që mos t’ua uzurponte atë. Në ngjarjen tjetër, vrau fëmijën, për t’i shpëtuar prindërit e atij fëmije, por, atë, e zëvendësoi me një fëmijë tjetër të mirë. Kurse, ngjarja e tretë, ka të bëjë me fshatarët jo mikpritësa. Meg-jithatë, Njeriu i Mirë, ju bëri një “shërbim”, ai ju riparoi murin, që po rrëzohej. E vërtea e këtij muri ishte se, Njeriu i Mirë nuk i shër-beu atyre, por i pengoi, që ata të arrijnë deri tek thesari. Këtë e bëri, ngase fshatarëve ju ishte e ndaluar bamirësia. Muri i shkatëruar, poshtë tij, kishte një thesar. Ky thesar, u përk-iste dy fëmijëve jetim, që jetonin ne qytet. Babain e kishin patur të mirë. Pasurinë e dikujt, normalisht, se duhet t’a trashëgojnë fëmijët. Babanë e mirë, All-llahu, e përgëzon me fëmijë, që do t’a trash¬ëgojë pasurinë e tij, që të jetë pjesëmarrës në furnizimin e tyre. Ky shpërblim, ishte i All-llahut xh.sh., për shkak të veprës së tij të mirë. Shtrohet pyetja. Vërtetë a do ta trashëgonin atë thesar, këta dy fëmijë? Jo, gjithsesi se jo. Gjykuar sipas sjelljeve dhe moralit të fshatarëve, të cilët, nuk pranuan t’i ushqejnë dy të uriturit. Sikur, rastësisht, t’a kishin gjetur thesarin, ata, kishin për t’a marrë për vete. Ata nuk do t’ua jepnin fëmijëve, atë. Për shkak të moralit të dobët të fshatarëve, All-llahu i Lartësuar, ua kishte ndaluar atyre çdo bamirësi ose thesar. Veçanarisht, kur ishte në pyetje, vepra e mirë e babait të fëmijëve. Ai, ua ruajti atyre, atë thesar, derisa të rriten. Kjo ishte një nga urtësitë, dhe të fshehurat. Çfarë ishte e qartë para fshatrëve? Në fshatin e tyre, u futën dy të panjohur, të uritur. Ata refuzuan t’i ushqejnë ata dy, kurse njëri prej tyre, u bëri një të mirë, u riparoi dhe e zbukuroi një mur brenda fshatit të tyre. Sikur të ishe banor i atij, dhe t’a përjetoje këtë ngjarje, do të thoshe Subhanallah (i Lartësuar është All-llahu)! Populli i tërë, refu-zoi t’i ushqejnë dy të huaj, të uritur. Refuzuan, urdhërin e Zotit, ndaj përkujdesit të skamnorëve. Në vend të bujarisë, që duhej të ishte shpërblimi tyre, ata shprehën urrejtje dhe nuk ju dhanë as dy kafshata bukë. Më pastaj, vërejmë që njëri prej tyre, ashtu i lodhur, ngrihet dhe e riparon një mur. Jo vetëm kaq, por edhe e zbukuron atë. Me siguri, do të drejtoheshe drejt qiellit duke thënë: O Zot, ç’po më shohin sytë! Ke dërguar njeri, t’ju riparojë murin këtyre, fshatarëve të poshtër, të cilët, nuk i ushqyen këta të shkretë!? O Zot, si t’ju shpërbehet këtyre të poshtërve, në këtë mënyrë?! Do habiteshe me ato sjellje, si po e nënshtron, All-llahu i Lartë¬suar, një njeri, ndaj një populli, i cili është shumë larg bindjes së besimit dhe kërkon, prej tij, t’a zbukurojë fshatin e tyre. Kjo e shtyri, Musaun a.s., që të mos durojë. Por, kur atij iu shpalua e vërteta e atij veprimi, ai kuptoi se fshatarët nuk kishin kurrfarë dobie prej asaj “mirësie”, përkundrazi, ajo ishte ndalesë e të mirave të tyre. Për ata, që nuk e dinin përfundimin, kjo vepër konsiderohej dhuratë, kurse realiteti ishte krejtësisht i kundërt. I Lartësuari, na solli këto shembuj në këtë sure, për t’ia tërhequr vërejtjen, qenies njerëzore, të mos nxitojnë në gjykimet e veta. Që ata të jenë të bindur, të përdorin logjikën e tyre, por, pa u nxituar. Sikur ju thotë atyre, dituria absolute është tek Unë, kurse ju, mos këmbëngulni në fjalën përfundimtare, me të gjitha ato argumente, që i keni para jush. Unë e di, se gjoksi juaj ngushtohet, para ngjarjeve, të cilat ju shty¬jnë t’a humbni durimin. Ju habiteni, kur shihni, se disa ngjarje “shumë të rënda e të këqia”, i kapin njerëzit e mirë dhe të devot-shëm, kurse, në anën tjetër, shihni “shumë të mira”, tek personat, që bëjnë mëkate. Mos paragjykoni se ky është përfundimi tyre. Ajo, se çfarë ju shihni, është logjika juaj, kurse e vërteta absolute qën-dron tek Unë. Ndodh që, e servuara para jush, të jetë e kundërta e së vërtetës. Atë, që ju e vlerësoni të dëmshme, mund të jetë e mirë e madhe, kurse atë, të cilën ju mund t’a vlerësoni të mirë, mund të jetë e dëmshme ose pengesë e mirësive tuaja.I Lartësuari, me anë të këtyre shembujve, na bëri me dije se, jeta është përplot shpella. Në brendi, gjenden, të vërtetat. Njeriut, nuk i mbetet gjë tjetër, veçse të gjykojë pamjet e jashtme, por gjith-një duke e parandier se atij i fshihen gjërat. Duhet t’a ketë të qartë secili njeri, se bie në caktim (ose fatkeqësi), që nuk ka patur alterna-tivë për të. Kur atij, do t’i ndodhte, ai paracaktim i All-llahut, duhet t’a kuptojë se aty kemi urtësi. Thamë më parë, se ajo, jo gjithnjë, është e dukshme. Duhet të jemi vigjilent, e mos të japim konkluzi-one përfundimtare, ndaj ndodhive të mundshme, të bazuar në log-jikën tonë. T’i pranojmë gjërat, pa shqetësim nga e keqja eventu-ale, që mund të na përfshijë, dhe njëkohësisht, mos t’i gëzohemi shumë mirësive. Ndodh, që t’i gëzohemi gjërave, e pastaj të themi, sikur mos të kishte ndodhë ajo mirësi. Me këto urtësi, i Lartësuari, na bën të qartë se, jeta duhet pranuar ashtu siç është, duhet të për-ballemi me të. Ne kemi rënë dakort me kaderin. Për pjesët, që na janë ndarë neve, ne nuk dyshojmë fare, sepse ato janë ndarë për të mirën tonë. Ato janë të pashmangshme, nuk kemi alternativa në ndodhitë e kaderit tonë, ato janë pjesët që na përkasin vetëm neve. Do t’a përmbyllim fjalimin tonë, rreth kësaj sureje Kehf (shpella), me tregimin e Dhulkarnejnit. I Lartësuari, nëpërmes Kur’ani Ker¬imit, na thotë: “Do të pyesin ty (o Muhammed) për Dhulkarne-jnin. Thuaju: Unë do t’ju rrëfej diçka për të”[1] . Disa njerëz, për këtë person, na tregojnë historikun e tij, gjë që, neve, nuk na shërben fare. Nuk kërkohet nga ne, të humbim kohë dhe të hulum-tojmë personalitetin fizik të këtij personi. Vërtet, cili ishte ky njeri?! Ajo, që kërkohet nga ne, është ngjarja që përshkruhet, nga i Lartësuari, për të. Ka shumë polemika, mes dijetarëve, rreth fizikut të këtij personi: cili ishte Dhulkarnejni, në ç’kohë jetoi, në cilin shtet, e kështu me radhë. Ngjarjet në Kur’ani Kerim. nuk kanë për qëlllim, që nëpërmjet ngjarjeve ose tregimeve t’a përcaktojnë personalitetin e dikujt. Nuk kërkohet nga ne, që të largohemi nga urtësia, nga ajeti Kur’anor, e t’i qasemi polemikave rreth personalitetit të Dhulkarnejnit. Ai, për ne, ekziston në çdo periudhë kohore, por me emra të ndryshëm.Pra, t’i kthehemi sërish tregimit të Dhulkarnejnit. Siç thashë, nuk kam ndërmend të hyj në personalitetin e tij, se kush ishte ky per-son, por, ajo që dua të flas këtu, është urtësia, të cilën, na rrëfen i Lartësuari. Dhulkarnejnit, All-llahu xh.sh., i dha pushtet në tokë, me fjalë të tjera, e bëri mbret. Atij i mundësoi t’i ndjekë gjurmët objektive dhe subjektive të problemeve, d.m.th. përderisa posedonte këtë pushtet, ai kishte autonomi të plotë të bënte çfarë të dëshironte. Meqenëse, kishte këtë forcë, çfarë bëri, në realitet, ky njeri? A mos vallë i mjaftoi, vetëm, shteti i tij? Përkundrazi, ai nuk u përqëndua vetëm në vendin e vet, por, ai, filloi të ndjekë dhe gjur-mojë shkakun e ngecjeve, ose fillet e problemeve. Me këtë shem-bull, i Lartësuari, sikur do të na tregojë se, nëse, Ne kemi dhënë shkakun e gjësendeve, atëherë duhet kuptuar se, ato shkaqe, për-cillen me shkaqe të tjera dhe nuk duhen stagnuar ato. Kjo nuk përfundon me kaq, kjo formë mohon teorinë e mbështetjes dhe përtacësisë në punë. Nëse më ka mundësuar i Lartësuari të kam një copë tokë në shfrytëzim, kjo nënkupton, që unë duhet t’a punoj atë duke e lëvruar, mbjellur etj., deri sa të për-fitoj nga ajo arë. Nëse e lë atë të pambjellë, si dhe nuk e shfrytëzoj, d.m.th, kam marrë një pjesë, prej programit të relativitetit nga Zoti dhe bëhem shkaktar i ngecjes së procesit, ose bëj pengesa. Kjo neglizhencë, i shpien të tjerë, me të drejtë, të më cilësojnë si kundërshtar të sheriatit (ligjit) të All-llahut në tokë. Nëse i Lartësuari më jep pasuri, detyrohem që, atë, t’a shfrytëzoj për vete dhe t’a përdor për të mirën e njerëzimit. Me këtë strategji, hapen dyert e rizkut për njerëzimin dhe, njëkohësisht, zhvillohet dhe ndërtohet planeti tokë. Nuk do të përfitoja asgjë, nëse pasurinë e deponoj dhe e ruaj. Kjo strategji, është kundër progresit, kjo i mbyll dyert për të tjerët. Nëse, pra, i Lartësuari më dhuroi pasuri, unë do të duhet t’a shtoj atë, me punën time. Këtë, do t’a ndërlid-hja, me të gjitha gjërat e jetës. Nëse, i Lartësuari më mundësoi në një specializim, obligohem që t’a shpërndaj atë dituri, nëse veproj kështu, atëherë, All-llahu xh.sh., do t’a kishte bekuar atë, dhe njëkohësisht do të më pasuronte edhe më shumë. Nga ne, kërkohet të jemi të hapur, e jo të mbyllur. Nëse, i Lartësuari më mundësoi të kem një diçka, që nuk e kanë të tjerët, atëherë, duhet t’a qarkulloj atë, sa janë në lëvizje të tjerët dhe të përfitojnë prej saj, etj. Kështu, është edhe me ajetin Kur’anor: “Derisa arriti në perëndimin e diellit (aty, ku dukej se po perën-donte), pa që ai perëndonte në një burim lymi të zi (turbullt) dhe aty, pranë, gjeti një popull (pra, tek populli më i largët, në perëndim, që përjetonte vuajtjet e parisë së tyre) Ne i thamë:” O Dhulkarnejn! Ose ndëshkoi, ose sillu me mirësi ndaj tyre”[1] Kështu, i Lartësuari, i kishte dhënë liri, të sillej me ata njerëz, si të dëshironte: keqbërësit i dënonte, kurse me mirëbërësit sillej me shumë mirësi. Ashtu siç na tregon, i Lartësuari, në Kur’ani Kerim: “Ai tha: mizorët do t’i ndëshkoj...” [2] . Pse u shpreh kështu, e nuk tha: O Zot, atë që është mizor, do t’a lë të ndëshkohet në Ahiret. Nuk tha kështu, sepse ligjet e jetës dhe mendoj se kjo pikë është shumë e rëndësishme, nëse gjykohet një herë, do t’i mjaftojë për të gjitha gjërat që i ka bërë. Ai e dinte se, në këtë botë, njeriu nuk gjykohet përfundimisht, por, sikur të mos ekzistonte edhe ky gjyq, përfun-dimi ynë do të ishte anarkia. Në botë, ka besimtarë dhe jobesimtarë. Në të, ka të mirë dhe të këqij. Qëllimi i kësaj jete është përfitimi para sevapit. I Lartësuari i ka dhënë rregullat e jetës së këtij planeti. Nëse, një person pabesim-tar vjedh, patjetër duhet dënohet edhe në këtë botë. Gjithashtu, personi pabesimtar, i cili ka tejkaluar çdo kufi të All-llahut, patjetër, duhet të dënohet. Por, kjo nuk është e gjitha, nëse jemi ata që duam t’a kemi jetën e rregullt dhe në harmoni të plotë, atëherë, duhet të jemi shumë organizativë në punë. Sepse, ky rregull, të bën të përgjegjshëm, e kjo pastaj, do të detyrojë në gjykime, ose të bëhen dënime edhe për thyerësit e rregullores. Të jemi, pak më të vëmendshëm, në këtë ajet. A thua, pse, i Lartësuari, i filloi thëniet e Tij, gjatë tregimit të biografisë së Dhul-karnejnit, me: “Ai tha: mizorët do t’i ndëshkoj” e pastaj tha: “Kurse, ai i cili ka besuar dhe bërë vepra të mira, do t’a shpërblejmë me mirësi...”[3] , sepse ndëshkimi është para, ai i paraprin dekorimeve, ose siç ne i quajmë shtesa ose dhënie kurajo. Nëse marrim nje punë, pa marrë parasysh cila është ajo, dhe ad-ministratorët e ndërmarjes, nuk e ndëshkojmë hilexhiun, dhe po ashtu nuk e stimulojnë punëtorin, atëherë, ajo punë nuk do të jetë frytdhënëse. Do të ishte e rregullt, sikur të ndëshkohej hilexhiu, sepse puna, pastaj, do të ecte në baza të shëndosha, e kur të arri-hen frutat e para të asaj pune, atëherë vjen në shprehje shpërblimi, ose stimulimi i punëtorëve më të mirë.Të jemi shumë të vëmendshëm, edhe në këtë pikë. Kjo është një veçori, në vete. Dëmtuesi, në këtë botë, ka dy ndëshkime. Atë, të kësaj bote dhe të ahiretit. Dëmtuesit, sa për të qenë preciz me Kur’ani Kerimin, janë dy llojësh. Njeriu, që dëmton veten e vet, dhe njeriu, që dëmton një njeri tjetër. Që të dy, do të llogariten - ndëshkohen. Njeriu, i cili e dëmtoi veten, bëhet i shkatërruar, prej dënimit të tij edhe në ahiret. Këtë ndëshkim, e ka, sepse nuk i ka kryer obligimet ndaj All-llahut xh.sh, ose ndoshta e ka mohuar All-llahun dhe mirësitë e Tij. Ai nuk ndëshkohet për pasurinë e madhe që dispononte, e as për namazin. Por, ndëshkimi i erdhi për shkak se ishte mospërfillës. Ai këto i bënte pa ndonjë shpërblim të kësaj bote. Persona të këtij lloji, kemi shumë. Ose, si ai që dërgon letra anonime të rrejshme, kundër shokëve, grave ose fqinjëve të tyre. Ose, si ai, që dëshmon shehadetin rrejshëm, sa për t’a evituar rrezikun. Këto i bën, pa ndonjë shpërblim. Ky lloj personi dëmton veten, sepse e ka marrë tatëpjetën e vetshkatërimit. Por, në të njëjtën kohë, ky lloj njeriu, as nuk përfiton nga kjo botë, sikur që përfitojnë njerëzit e llojit të tjerë dëmtues. Si ai, që vjedh pasurinë e tjetrit, apo ai, që arrin kënaqësi të shpejtuar. Ky lloj personi, ka shi-tur këtë botë me ahiretin. Ka dhënë të përjetshmen, për të përkohshmen. Dënimi do të jetë në dy mënyra. Mënyra e parë, është dënimi i dukshëm, p.sh. ai që kapet në flagrancë duke vjedhur, ose ai që merr të drejtat e një njeriu tjetër me dhunë. Ky i nënshtrohet këtij lloj dënimi. Mënyra e dytë, njeriu, i cili tinëzisht vepron ato vepra, që janë të ndaluara nga All-llahu xh.sh. dhe, njëkohësisht, nuk e beson Atë. Ky njeri, një ditë, do të kthehet tek All-llahu dhe do të dënohet dhembshëm. Pra, All-llahu, secilit, ia ka caktuar përgjegjësitë e tij, në këtë botë. Secili duhet të jetë i kujdesshëm dhe vigjilent. Ai duhet t’a ketë me vete peshoren, që sa herë të ketë nevojë, t’a peshojë veten, gjatë lëvizjeve të tij, në botë dhe në rrethin, që ai jeton. Kështu, do të veprojë, derisa t’a drejtojë ose zotërojë atë lëvizje. Zotërimi i lëvizjeve, ka për qëllim që dëmtuesit t’i ndëshkojë e, kur-rësesi, të thuhet se, këtë veprim të lig, po ia lëmë All-llahut xh.sh. t’a gjykojë ose t’a dënojë. Pa tjetër, duhet të ketë dënim në këtë botë, ky është një parandalim për ata që nuk besojnë, ose për ata që kanë harruar Lartëmadhërinë. I Lartësuari thotë: “Kurse ai që ka besuar, dhe bëri vepra të mira, për të, ka shpërblime më të mira, pastaj do t’i themi, atij, se le-htësitë i ke nga Ne” Do ndalojmë pak, në shpjegimin e këtij ajeti. Pse vallë nuk u plotësua që, ky njeri, do të kthehet tek Zoti i tij dhe pastaj do të hyjë në xhen-net. Këtu, vërejmë një urtësi të lartë. Vërejmë se, imani, qëndron ndërmjet robit dhe Zotit. I Lartësuari është i vetmi, që e di saktësisht, nëse dikush është besimtar i vërtetë apo, nëse, besimi tij është sa për sy e faqe, ose sa për t’a parë dikush, sepse fshehurazi vepron ato që i ka ënda, edhe pse ato veprime janë të ndaluara. Sado të jemi të sofistikuar, nuk jemi në gjendje t’a dallojmë nëse dikush është besimtar i vërtetë, apo, hiqet si besimtar. Për këtë ar-sye, lënda e tyre, kalon tek i Lartëmadhëruari. Ai, e di çka fshihet në brendi të njeriut dhe çfarë heshtin zemrat. Ai e di se, kush e bën veprën për hir të All-llahut dhe kush e bën sa për t’a shfaqur mirës-inë, për qëllime të liga të kësaj bote. Për këtë arsye, lënda e tij, i kalon All-llahut të Lartësuar. Atij nuk i shpëton asgjë, dhe kështu, besimtarin e vërtetë e shpërblen, kurse, ata që kanë qëllime, të lartësimit të pozitës së tyre, ose të të mirave të kësaj bote, ose atyre që paraqitjet i kanë hipokrite, lënda e tyre do të kalojë tek All-llahut dhe Ai do t’i gjykojë. Vazhdojmë, me ajetin tjetër, me radhë.[1] “Derisa arriti në lindjen e diellit (aty, ku dukej se po lind), vërejti se, ai lindte tek një popull (tek populli më i largët, në lindje, që përjetonte vuajtjet e parisë së tyre), që Ne nuk iu kishim dhënë atyre mbulesë, nën të (diellin)”.[2] “Kështu, Ne dinim çdo gjë (për të) prej përvojës së tij”.[3] Në fillim të këtij kapitulli, theksuam se ç’kuptim kishte ajeti Kur’anor ...që Ne, nuk iu kishim dhënë mbulesë, nën të (diel-lin). (Leka i Madh) Aleksandri kishte arritur deri një vend, ku dielli nuk mungonte për një kohë të gjatë. Ai popull, nuk ballafaqohej me ndërrimin e ditës dhe natës, si popujt e tjerë, të këtij planeti. Dielli vazhdonte të ishte prezent tek ta, një kohë të gjatë, sepse ata nuk i mbulonte terri. Sot, neve na është e njohur, se kemi vende në tokë, në të cilat dielli lind dhe nuk perëndon për gjashtë muaj rrjesht, gjatë vitit, ose anasjelltas, perëndon e nuk lind, për gjashtë muaj. Këto vende, janë Poli i Veriut dhe Poli i Jugut. Me këtë thënie, i Lartësuari, sikur ka dashur të na tregojë se, kemi vende në planetin tokë, që nuk i nënshtrohen rregullave të natës dhe të ditës, sikurse i nënshtrohen vendet e tjera të tokës.Tani, të shohim, se ç’ndodhi me Dhulkarrnejnin, kur arriti tek diga. I Lartësuari, thotë: “Derisa arriti mes dy kodrave, poshtë tyre, gjeti një popull, me të cilët shumë vështirë ishte për t’u marrë vesh. Ata i thanë: O Dhulkarnejn, vërtet Jexhuxhët dhe Mexhux-hët janë shumë (të llastuar dhe pervers) shkatërrimtarë në tokë...”. [1] Ajeti Kur’anor, vazhdon të na tregojë, kur ata i ofruan atij kundërvlerë, për mundin dhe dijen e tij. “...atë, që mua ma dhuroi Zoti im (nga pasuria), është shumë më e mirë (se ç’po më ofroni ju), por ju më ndihmoni me fuqi (punëtore), derisa të ngrejmë një digë ndërmjet jush dhe atyre, që kjo pastaj të bëhet e pakalueshme”.[2] Këtu, kemi të bëjmë me dy dispozita të All-llahut xh.sh., i Cili dëshiroi të na i tregojë, nëpërmjet tregimit të Dhulkarnejnit. Dispozitën e parë, e nxjerrim nga thënia e Dhulkarnejnit: atë që mua ma dhuroi Zoti im (nga pasuria), është shumë më e mirë. Kjo jep të kuptohet se, njeriu i drejtë dhe i mirë, gjithnjë bën punë të mira. Ai nuk mërzitet për pasuri, e as që punon për t’a grumbulluar e deponuar atë. Ka bindje të plotë, se veprat e mira, të cilat i bën, janë më të vlefshme se sa, ajo që i ofrohet, sepse ajo i mbetet përgjithmonë. Ai e di se, ajo që shpërndahet për bamirësi, nuk humbet, por përkundrazi, ajo shtohet. Ky, qe një prej argu-menteve, se Dhulkarnejni ishte njeri i drejtë. Sikur të ishte njeri, që paraqitej si i mirë, ai, me siguri, do të gëzohej në momentin kur iu ofruan para. Njeriu i tillë, nuk ngopet kurrë me pasuri, ai synon të mirat e kësaj bote. Ai nuk mendon, që pasurinë e tij t’a deponojë tek All-llahu i Lartësuar, i Cili do t’ia shumëfishonte mirësitë. Me këtë, i Lartësuari, sikur do të na thotë: mos lakmoni pasur-inë, por lakmoni veprat e mira, që ua paraqes juve. Mos ikni nga këto mirësi, kapini ato, sepse këto janë më shumë se pasuri. Këto vepra, do t’ju sjellin dobi, në këtë botë dhe ahiret. Dispozita e dytë. I Lartësuari, gjithashtu, shprehet me fjalët e Dhulkarnejnit: ...por ju më ndihmoni me fuqi (punëtore), derisa të ngrejmë një digë, ndërmjet jush dhe atyre, që kjo pastaj të bëhet e pakalueshme”. Mesazhi, në pjesën e dytë, është: All-llahu dëshiron, që ne të punojmë pandërprerë, derisa t’a evitojmë të keqen prej veteve tona. Nëse bota ka njerëz të llastuar dhe pervers, atëherë, të mirët duhen të bëhen tok, për t’a evituar rrezikun ose kërcënimet. All-llahu xh.sh. na ka dhuruar mendjen, na ka mundësuar, që me të, t’a evitojmë çdo të keqe, e kjo arrihet duke punuar vepra të mira. Mendjen, nuk duhet t’a humbasim nëpër diskutime, ose polemika të kota, e as në hulumtimet e kota, të cilat janë të panjohura për ne, për ato, të cilat nuk na përkasin neve. Mos t’a shkatërrojmë veten nëpër ato vende, që nuk janë produktive, që nuk japin rezul-tate, ose nëpër diskutime, që nuk mund të vërtetohen. Nga ne, kërkohet që mendjen t’a shfrytëzojmë në hulumtimin e sekreteve, të cilat janë të kapshme, që mund të zbulohen, ndaj atyre krijesave që janë nën patronazhin tonë, etj, që këto pastaj, të na shërbejnë për lehtësimin e jetës, ose për evitimin e të këqijave, gjithashtu, për të jetuar një jetë të ndershme dhe të hareshme. Edhe pse, i Lartësuari, na dhuroi këtë mendje, për të mirën tonë, gjenden njerëz, të cilët e shfrytëzojnë këtë, për vepra të liga, e të pado-bishme. Ata nuk kënaqen vetëm me kaq, por çka është edhe më keq, ata u pengojnë të tjerëve. Ata futin huti dhe dyshime ndër njerëz, fusin hundët në metafizikë dhe, me këtë, ata vetëm sa i ndihmojnë shkatërrimit. Këto veti të këqija, All-llahu xh.sh, nuk ia ka dhuruar mendjes, e cila është e kufizuar. Njeriu është i korni-zuar, kurse All-llahu xh.sh. nuk ka kufij, e as kondita. Detyrë e mendjes së njeriut, është që t’a angazhojë atë, në krije-sat, që janë krijuar për të. Ajo është toka dhe ç’ka në të, si dhe gjithësia, deri aq sa dëshi-ron i Lartësuari të na zbulojë nga sekretet e Tij. All-llahu dëshiron që t’a shfrytëzojmë mendjen, vetëm në ato gjëra, që na përkasin dhe preokupojnë neve, në këtë botë. Ai nuk do të dëshironte, që ne t’a mundojmë atë, për gjëra, që nuk na përkasin dhe që nuk janë në domenin tonë. Angazhimi ynë, në këto hulumtime, do të na shpinte në përfundim të dëmshëm dhe pa rezultat për Gjëja e parë, që vërejti Dhulkarnejni, tek ata, ishte dobësia. Ata i kërkuan mbrojtje prej Jexhuxhëve dhe Mexhuxhëve, të cilët ishin të fuqishëm dhe keqbërës. Ata ishin në gjendje t’a paguanin Dhulkarnejnin, për mbrojtjen e tyre, kundër shkatërrimtarëve, masakruesve dhe plaçkitësve, etj. Organizimi i tyre, nuk kishte qenë në gjendje të arrijë deri në atë nivel, sa të ishin në gjendje të mbroheshin nga ajo forcë shkatërrimtare. Duke e parë gjendjen e tyre, Dhulkarnejni, tha: atë, që mua ma dhuroi Zoti im (nga pasuria), është shumë më e mirë, Ç’kuptim tjetër, mund të ketë kjo thënie? Dhulkarnejni iu tha: diturinë, që disponoj, nëse e përdor për bamirësi ose për të ndihmuar dikë, është më e vlefshme, se e tërë pasuria e botës. Kuptohet, pasuria është relative, atë sot e ke, nesër e humbë, kurse bamirësia mbetet përgjithmonë. Vepra, e cila ka për qëllim kënaqësinë e All-llahut të Lartësuar, është gjëja më e shtrenjtë, që mund të fitojë njeriu. Pse? Ajo që deponohet është e përhershme, i shlyen të këqiat dhe kështu afrohet, më afër All-llahut. Gjithashtu, ajo mbetet e përhershme në ahiret, duke u shtuar, e kjo nuk pakësohet. Për veprën e mirë, që vjen prej njeriut të drejtë, e që ka për qëllim kënaqësinë e All-llahut, për këta, i Lartësuari thotë, në Kur’ani Kerim: “Ne ju jemi atyre kujdestarë, në këtë botë dhe në ahiret, për ju, ka çdo gjë që ju shijon shpirti juaj, dhe gjithashtu, mirësi të panumërta. Kjo shpallje është nga Falësi dhe Mëshirëploti”. [1] Po ashtu, këta janë, për të cilët, thuhet: “Vërtetë, All-llahu është mbrojtësi i atyre që besuan...”[2] , për këta, gjithashtu, thuhet: “Ai që ka dro (bindje ose i përmbahet dispozitave) All-llahun, atij, i bën rrugëzgjidhje dhe e furnizon, prej andej, nga s’e kujton fare” .[3] Nga kjo, mësuam se njeriu i mirë dhe i drejtë, shpërblimet i ka këtë botë. Këtij, lutjet i pranohen, për çdo gjë, që i dëshiron zemra. Njëkohësisht, ky është nën mbrojtjen e All-llahut të Lartësuar, i Cili qëndron përballë secilit njeri, që e bezdis atë, duke e poshtërsuar, ose ata që orvaten t’ia humbin sundimin. Ai bën që bezdia të mos përplaset me besimtarin, sepse mbrojtësi i tij është All-llahu xh.sh. A thua kush mund t’a bezdisë atë, që është në mbrojtje të All-llahut të Plotëfuqishëm? Plus kësaj, ajo mirësi e afron, atë, tek All-llahu xh.sh. Kjo afërsi i mundëson atij, që në çdo vështirësi ose krizë, të ketë rrugëdalje. Ato rrugëdalje, i vijnë andej nga nuk e ka llogaritur fare. Me këtë, nuk nënkuptohet vetëm vështirësia ekonomike ose rizku. Për ato të mira, atij i hapen dyert, andej, nga ai nuk ka menduar kurrën e kurrës se mund t’i lehtësohet. Kjo dyerhapje e tillë, për të, është në këtë botë, qoftë në formë të idesë ose të veprës, kurse, ato të ahiretit janë të panumërta ose të panjohura për ne. Me to, do të arrijmë një fitore shumë të madhe. A ka më të madhe se xhen-neti!? Nëse ky, është shpërblimi i mirësisë, atëherë, si t’a lëshonte këtë pasuri, Dhulkarnejni, kur e dinte fare mirë dhe kishte bindje të plotë, se Ai i kishte krijuar rrethanat e kësaj mirësie? Si mund të mendohet, se ai do t’a shiste këtë mirësi, duke lakmuar në shpërblimin e tyre? Këtu, nuk dyshoi fare, sepse ai tha: atë, që mua ma dhuroi Zoti im (nga pasuria), është shumë më e mirë. Me bindje të plotë, iu tha atyre, se atë që më jep i Lartësuari, është shumë më mirë se kjo e juaja, dhe kështu unë refuzoj t’a marr tuajën, edhe sikur të ishte ajo pasuria e botës. Dhulkarnejni zgjodhi këtë alternativë, dhe unë mendoj se, secili besimtar i mirë e i drejtë, kishte për të shkuar drejt kësaj alternative. Zgjodhi që t’a mbrojë këtë popull të dobët, nga mizorët shkatërrimtarë, të cilët, ishin të paaftë në vetëmbrojtje, por ç‘ishte edhe më keq, ata nuk ishin në gjendje, as të mereshin vesh. Zgjodhi, që shpërblimin t’a mirrte nga i Lartë¬suari, për këtë lloj mbrojtje, deri në fitore. Me se e mbrojti, këtë popull? Mos vallë iu ndërtoi një mur, apo iu bëri ndonjë punë të madhe, që i kushtoi shumë mund dhe kohë. Jo. Ai kërkoi nga ata, diçka, që ata vetë do t’a bënin. Këtë e bëri me qëllim, që kur ai të largohet, ata të ishin në gjendje që përsëri t’a bëjnë vetë. Ai, atyre, iu mësoi se si t’a përdorin forcën e tyre, për mbrojtje dhe ju tha: “por ju më ndihmoni me fuqi (punëtore), derisa të ngrejmë një digë, ndërmjet jush dhe atyre, që kjo pastaj të bëhet e pakalueshme”. Ai, ju bashkangjit atyre në punë, i mësoi se si t’a ndërtojnë digën, e cila do të ishte mbrojtje për ta, dhe do t’i shpëtonte nga shkatërrimet e shpeshta. Ajo u ngrit si rezultat i punës dhe mundit të tyre dhe, kështu, u ndërtua diga mbrojtëse, ndërmjet popullit të dobët dhe keqbërësve. Me këtë vepër u mbrojtën prej tiranisë, por kjo, njëkohësisht, ju shërbeu pasi mësuan edhe një strategji të re për vetëmbrojtje. Këtu e shohim edhe urtësinë. Çdo popull, sado i dobët të jetë, mund të bëhet i fortë, nëse mbështet tek dijetarët dhe strategët, që ka vazhdimisht bota. Këta persona, mund të ndikojnë shumë për zhvillim dhe përparim, nëse popujt e dëshirojnë këtë. Atyre, iu duhet vetëm t’iu shpjegohet shkaku i depresionit dhe i mossukseve të tyre. Ata janë strategë dhe japin vizione të qarta. Për t’a realizuar strategjinë e sygjeruar për mbrojtje, duhet të marrë pjesë i gjithë kolektivi ose populli. Për të patur sukses, duhet që mbarë kolektivi ose populli, të ndërrojnë sjelljet e mëparshme dhe të pajisen me veti të reja, që nuk i kishin më parë. Para se ta mbyll, përmbledhjen e sures Kehf (Shpella), dua të them, se kjo sure është përplot shpella të kësaj bote, të cilat ende nuk janë të zbuluara. Kuptimi i parë, që duhet t’a kemi parasysh është, se veprues është All-llahu i Lartësuar. Asgjë, nuk mund të bëhet, pa vullnetin e Tij. Nga ky këndvështrim, secili njeri, duhet që çështen t’ia kalojë All-llahut të Lartësuar, e kurrësesi të thotë, se do të bëj këtë, pa shtuar thënjen ’inshaall-llah’ (nëse shpreh vullnet All-llahu), sepse ai që posedon elementin e së ardhmes, është vetëm All-llahu i Lartësuar. Urtësia e dytë. Kështu, duhet të jetë vizioni i njeriut, për prejardhjen e shkaqeve: Nëse All-llahu dikënd, e ka begatuar me pasuri, ose tokë, ose, ndokënd tjetër e ka begatuar me rrizk, duhet të jetë i bindur, se ajo është një prej dhuntive të All-llahut të Lartësuar. Mos të mburret me to, e të mendojë se këtë e ka arritur nga shkathtësia e tij. Mburrja, konsiderohet fillimi i largimit, nga besimi në All-llah. Ai, i Cili t’i jep mirësitë Ai, edhe t’i merr ato. Pa pëlqimin e Tij, asgjë nuk mund të bëhet, prandaj do të jetë shkatërrues i vetvetes ai person, i cili mendon se mundet të krijojë energjinë e vet, apo të krijojë gjëra të tjera. Ai, në të vërtetë, do të ketë mundësi të bëjë shumëçka, por duke u mbështetur në pëlqimin dhe vullnetin e All-llahut xh.sh. Ky lloj pëlqimi i kërkuar, është esenca e suksesit të tij të vërtetë. Sikur të mos ishte Ai, do të zhdukej dhe do të falimentonte për çdo gjë. Puna është e kërkuar dhe obligative, por, pa mburrje. Unë punoj, e All-llahu, inshallah, do ta parapëlqejë dhe begatojë atë, e pastaj t’a shndërrojë në rrizk. Urtësia e tretë. Reklamimi i gjërave nuk prejudikon vërtetësinë. E mira dhe e keqja, nuk mund të gjykohen nga thashethemet ose propagandat. Kjo na bën, që të mos jemi në gjendje t’a gjykojmë ngjarjen. Duke mos e njohur realitetin, mendojmë se gjykimi paraprak ishte i dëmshëm, ose e kundërta, i gëzohemi ndonjë gjykimi, duke llogaritur se paska qenë i mirë për ne. E vërteta, e së mirës dhe e së keqes, është tek All-llahu xh.sh, dhe çfarëdo gjykimi, që vjen prej Tij, gjithmonë duhet t’a pranojmë. Aty kemi urtësinë e All-llahut, sepse ajo është sekret i fshehur për ne. Duke qenë se jemi besimtarë, ne e dimë, që All-llahu nuk e dëmton besimtarin. All-llahu xh.sh. na kishte dhënë disa shembuj, gjatë tregimit të Musaut dhe Robit të Mirë, prandaj, besimtari nuk duhet të dyshojë. Urtësia e katërt. Disa gjëra i përkasin kaderit (parapërcaktimit), ato mund t’i ndodhin njerëzve edhe pa ndonjë lëvizje. Ai nuk është protagonist ose bashkëveprues i saj. Këto gjëra, nuk ndodhin ashtu, shkel e shko, e as nuk përmbyllen ashtu lehtë. Ndodh nganjëherë, që këto, të jenë shumë larg njohurive tona, por ne duhet t’a kuptojmë, se ajo që ngjau, është një prej kadereve të kësaj gjithësie, e që shkaktar i saj është All-llahu i Lartëmadhëruar. Ajo që është gjykuar t’i ndodhë njeriut, prej All-llahut të Lartësuar, duhet t’a dijë, se ajo ishte caktim i mëhershëm i planifikuar. Ato na ndodhin, shpesh, në jetën e përditshme. Si shembulli i atij, që ia zhvrimosi tragetin, ose atij, që e ngriti murin e askush nuk e kuptonte qëllimin. Këto ngjarje janë sekrete, këto do t’i kuptojë vetëm ai, që i është mundësuar t’a njohë të vërtetën, prej All-llahut xh.sh. Urtësia e pestë. Ne, sado të jemi të dobët, do të mësojmë shumë, prej atyre, që u është dhënë dhunti nga i Madhërishmi. Sikur, kësaj diturie, t’i shtojmë edhe punën, padyshim se All-llahu xh.sh. do t’i begatojë. Dhe së fundi, duhet t’a kemi të qartë se, kur All-llahu na pais me dhunti dhe punë të mira, Ai do të na japë edhe elementet më të mira të mundshme, që të kemi mundësi të fitojmë shpërblime dhe sevape, në këtë botë dhe ahiret. Sikur të jetë i kënaqur All-llahu xh.sh., me veprat e njeriut, ato e bëjnë të pasur, dhe i jepen shumë mundësira në jetë.Shumë orientalistë nuk ngopen me fyerjet e tyre. Ata mundohen, që disa gjëra t’i shpjegojnë, sipas tekeve të tyre. Kuptohet, ata gjithmonë mundohen të fusin huti ndër besimtarë, duke sjellë shembuj disa qortime, që All-lahu i Lartësuar ia bëri të Dërguarit të Tij, Muhammedit s.a.v.s., në Kur’ani Kerim. Prej burimeve hy-jnore, ata morën disa shembuj qortimesh, pastaj filluan t’i instru-mentalizojnë, duke thënë se ai “nuk paska” qenë në rrugë të mbarë. Të shohim, një prej thënieve, të All-llahut të Lartësuar: “...dhe kërko falje për gabimin tënd”[1] . “Dhe sikur mos të kishim forcuar ty, ti pothuaj, do t’u ishe dhënë pak atyre. Por, Ne do të bënim t’a shijoje (ndëshkimin) dyfish në këtë jetë dhe dyfish pas vdekjes, pastaj për ty, tek Ne, nuk do të gjendej kurrfarë mbrojtësi.[2] Këto qortime, i erdhën pejgamberit s.a.v.s., nga All-llahu xh.sh., pas luftës së Bedrit, kur muslimanët i kapën robërit e luftës. Për lirimin e tyre, kishte kërkuar, që t’ju mësonin muslimanëve shkrim-lexim. “Nuk është për Pejgamberin, të ketë robër lufte, përderisa t’i mposhtë (armiqtë) në tokë. Ju lakmoni të mirën e kësaj bote, por All-llahu, për ju, dëshiron ahiretin...” [3] Çfarë flitet për vajtimin e të Dërguarit të All-llahut s.a.v.s., kur zbriti ky ajet, dhe ajetet e tjera, që e qortuan atë, në lidhje me këtë betejë. Këto ajete, orientalistët i marrin si shembuj. Ata mundohen të futin huti, ndër ne, kinse Pejgamberi s.a.v.s.nuk paska qenë në rrugë të drejtë. Para se të filloj shpjegimin, rreth këtyre ajeteve, do isha ndalur pak me këta, që shkoqisin këto ajete. Këta, na bëjnë shërbim, që ne të ndihemi edhe më të fortë, se nuk ka kurrfarë dyshimi se, Kur’ani Kerim, është shpallje e All-llahut të Lartësuar. Kjo jep të kuptohet se, Kur’ani nuk ka devijuar, e as, nuk ka ndryshuar. Edhe pse, në të, janë qortimet, që i janë bërë të Dërguarit të Tij. Në të, nuk është ndryshuar, as edhe një shkronjë e vetme. Ne shërbehemi me këto ajete, ashtu siç na u shpallën ato. Këto fakte, e vërtetojnë origji-nalitetin e tij, i cili, arriti tek ne, pa u ndryshuar fare. Këto fakte, na përkujtojnë ajetin e All-llahut, i Cili, thotë: “Vërtetë, Ne jemi Ata, që e zbritëm përkujtuesin (Kur’anin), dhe (padyshim që) Ne, do t’a ruajmë atë (nga ndryshimet eventuale, që do të mun-dohen, të fusin në të).[4] Përderisa, këto ajete, u zbritën në Kur’an, në kohën e Pejgam-berit s.a.v.s., dhe ai e kapte shpalljen e Kur’anit, pastaj atë ia për-cillte besimtarëve, sikur, Pejgamberi i All-llahut, të mos ishte besnik, ai nuk do t’i shpallte këto ajete. Kishte mundësi, që t’i fshihte këto ajete. Me siguri, askush, nuk do të kuptonte, nëse këto ajete i ishin shpallur ose jo. Sikur autori i Kur’anit të ishte njeri, me siguri ajetet e qortimit nuk do t’i fuste. Natyra e njeriut, nuk mund të pranojë kritika, ai dëshiron të paraqesë “gjithëdijen” e tij. Nuk ka projekt njerëzor, që do t’a injoronte ose qortonte veten. Me siguri, secili projekt, e proklamon projektin, si një nga më të përsosurit dhe pa gabime. Këto ajete, vërtetojnë se, ky Kur’an, është shpallje e All-llahut të Lartësuar, dhe Muahmmedi s.a.v.s., këto ajete, nuk i fshehu. Ky veprim, sinjalizon se ai ishte një njeri i sigurtë dhe shumë besnik, ndaj përgjegjësisë së vet. Atij nuk i shpëtoi asnjë shkronjë, dhe ky libër, qëndroi i pa ndryshuar mbi 1400 vjet. Kjo, edhe një herë ar-gumenton se, Kur’ani Kerim, neve na prezentohet pa asnjë ndry-shim dhe pa asnjë zëvendësim. Para se të filloj të hap debatin tim, rreth temës së sipërpërmen-dur, e pashë si shumë të arsyeshme t’a bëj këtë hyrje. Ata, të cilët, mundohen t’a shkatërrojnë këtë fe, ata sjellin fakte, se Kur’ani është fjalë e Zotit dhe i pandryshuar, si dhe tregojnë, se Muhammedi s.a.v.s., ishte besnik në shpallje. Tani t’i shohim ajetet, të cilat qortojnë të Dërguarin e All-llahut të Lartësuar. Orientalistët kanë shtruar shumë pyetje, por unë, para se të filloj t’ju përgjigjem pyetjeve të tyre, mendoj se, së pari, duhet të jap përgjigje rreth dyshimit në Kur’ani Kerim. Komenti i tyre, njëkohësisht , është edhe pyetja e tyre, rreth sures Teube. Ata thonë, se Muhammedi s.a.v.s. ka harruar të shkruajë ajetin hyrës në këtë sure, pra ‘Bismil Lahir Rahmanir Rahim’. Ata vazhdojnë të shtojnë, duke thënë se kjo nuk është për t’u habitur, sepse edhe ai ishte njeri sikur ne, dhe, normalisht, njeriu harron. Pikërisht, kjo është e vetmja sure, që unë dua t’ju përkujtoj ori-entalistëve, se edhe këta janë të përfshirë në këtë sure. Për shkak, se All-llahu i Lartësuar nuk do t’i mëshirojë njerëzit, që janë përf-shirë në këtë sure. Nuk e filloi këtë kaptinë me ‘Bismil-Lahir Rah-manir Rahim’, sepse i Lartëmadhëruari, përfudimisht, i ka mbyllur dyert e Mëshirës së Tij, prandaj edhe fillon me: “Kjo është (deklarata) e justifikimit, nga ana e All-llahut dhe të Dërguarit të Tij, ndaj të gjithë atyre, që kishin marrëveshje me mushrikët (politeistat, paganët)”.[5] Pataj thotë: “...se All-llahu dhe i Dërguari i Tij u liruan (prej të gjitha detyrimeve) kundrejt (akuzave) të mushrikëve...” [6] pastaj thotë: “...dhe ti përgëzoi mohuesit, me dënim të dhembshëm”[7] . Gjithashtu thotë: ”...dhe vritni mushrikët, kudo që t’i gjeni, pastaj bllokoni ata (robëroni) dhe u kini kujdes të papriturave të tyre...” [8], pastaj kemi thënien tjetër: "E si është e mundur, që mushrikët të kanë marrëveshje me All-llahun dhe të Dërguarin e Tij, përveç...”[9] Pastaj thënia e Lartëmadhërisë: Si (të keni marrëveshje me ta) kur, ata, sikur (një kohë) t’a merrnin fuqinë mbi ju, nuk do t’i për-fillin lidhjet që patët me ta, as marrëveshjen, e as (lidhjet) farefis-nore? (Ju kënaqin) Me fjalë, ata ju dredhojnë, zemrat i kanë kundër jush, sepse shumica e tyre janë besëthyes. Ata, ajetet e All-llahut i shkëmbyen, me një kundërvlerë të vogël dhe (u bënë) pen-guesit e rrugës së Tij. Vërtetë, ata, bënë punë të shëmtuar. Ata, nuk e respektojnë (marrëveshjen me) besimtarin, e as faresisin, ata, si të tillë, i kanë tejkaluar të gjitha normat (njerëzore).[10] Pastaj, All-llahu thotë: “...luftoni parinë e femohuesve, vërtetë, ata nuk i përmbushën betimet e tyre, ndoshta, kështu, do të ndalen (nga veprat e tyre shëmtuara). A nuk do t’a luftoni popullin, që i shkel betimet e veta dhe (njëkohësisht) u munduan që t’a nxjerrë të Dërguarin, kur ata, të parët, e filluan (sulmin). A mos (vallë) po ju frikësoheni atyre? Po të ishit besimtarë (të vërtetë atëherë ju) do t’ishte më e drejtë, që All-llahut t’i bindeshit (frikësoheshit). I luftoni ata, sepse All-llahu do t’i ndëshkojë me duart tuaja, pastaj do t’i poshtërojë dhe, më pastaj, do të korrni fitore mbi ta, kështu që zemrat besimtare do të shërohen” .[11] Pastaj thënia: “Nuk i takon mushrikëve, të përkujdesen për xhamitë e All-llahut, ata (haptaz po) dëshmojnë femohimin, për vetvetet e tyre. Punët e tyre janë të kota dhe në zjarr do të jenë përgjithmonë” .[12] Vazhdojnë ajetet, njëra pas tjetrës, të gjitha vërtetojnë se All-llahu i Lartëmadhëruar nuk i udhëzon mizorët, dhe shkatërruesit. Ai thotë: “ O ju që besuat, mos i merrni (si kujdestarë, ose shembull për të mirë) prindërit (ose gjyshërit etj.) dhe vëllezërit tuaj, nëse ata parapëlqejnë mosbesimin ndaj besimit, nëse dikush nga ju i referohet atyre, ai do të jetë dëmtues (i vetes)”. [13] Gjithashtu, i Lartëmadhëruari, thotë: Ata (pabesimtarët), me fjalët e tyre, mundohen t’a shuajnë Dritën e All-llahut, kurse All-llahu, nuk do t’a lejojë, kurrë, një gjë të tillë. All-llahu (përkundrazi) do t’a plotësojë Dritën e Tij, edhe pse, femohuesit, e urrejnë (këtë)” .[14] Këta, të cilët u theksuan në këto ajete, si dhe shumë të tjerë, që nuk u theksuan, e që i përkasin këtij lloji, janë të padëshirueshëm. Të gjithë këta, konsiderohen jashtë mëshirës së All-llahut të Lartësuar. Vërtetë, do të ishte e pakuptimtë, që një sure, të fillojë me mëshirën (tolerancën) e All-llahut, kur, po ajo sure, parala-jmëron njerëzit që përjashtohen përgjithmonë nga mëshira e All-llahut (tregon zero tolerancë). Pra, Muhammedi s.a.v.s., nuk paska haruar, por dëshira e All-llahut të Lartësuar ishte, që në këtë sure, mos të përmendet mëshira e All-llahut, sepse dënimi i këtyre është i paevitueshëm dhe përjetshëm. Pas këtij shpjegimi, të kthehemi tek tema jonë, tek qortimi ndaj të Dërguarit s.a.v.s., në Kur’ani Kerim. All-llahu i Lartësuar, e qortoi të Dërguarin e Tij, duke i thënë: “...kërko falje për gabimin tënd”, si dhe, në suren Fet’h, i Lartësuari i thotë: “ Vërtetë, Ne, ty të dhamë fitore të qartë. Për të të falur ty, All-llahu, nga të gjitha gabimet, si ato të kaluarat, ashtu dhe ato të ardhmet...”[15] Si mund të kuptohet falja, nga e kaluara dhe e ardhmja, kur, në të njejtën kohë, i Lartësuari, kërkon nga ai: kërko falje për ga-bimin tënd? Cilat janë gabimet, të cilat i kishte bërë i Dërguari All-llahut xh.sh? Nëse marrim ajetet e qortimit, shumica e tyre këshillo-jnë Muhammedin s.a.v.s., që mos t’a marrë mbi vete barrën e thirrjes (davetit) islame. Kështu i Lartësuari, në një prej sureve, thotë: “ Ta, Ha[16]. Ne, nuk ta zbritëm ty Kur’anin, për të të munduar. Por (ate t’a zbritëm) këshillues, për të gjithë ata, që i frikësohen (All-llahut)” [17] Gjithashtu, i Lartësuari thotë: “ Mbase, ti do t’a shkatërrosh veten, nga hidhërimi pas tyre (duke u munduar ti bindësh ata), nëse ata nuk i besojnë këto thënie ( të Kur’anit)?[18] Pastaj, thënia e All-llahut, që i thotë të Dërguarit të Tij: “...pse ia ndalon vetes atë, që All-llahu t’a lejoi ty”. I Lartësuari, thotë, për pe-jgamberin: “ Ne e dimë (kuptojmë) pikëllimin tënd, që t’a shkaktojnë thëniet e tyre...” [19] Pastaj thënia: “ Mbase, do t’ju lësh diçka, prej asaj që të shpallet ty (shpresat e idhujtarëve), e ti ngushtohesh për ta (sepse atyre mund t’ju vijë rëndë të dëgjojnë thëniet...)...”[20] I Lartësuari, për të Dërguarin e tij, thotë: “...ndaj ti (o Muham-med), mos e shkatërro veten, duke u dëshpëruar për ta...”[21] Po ashtu, thotë: “ U vrenjt (Muhammedi u mrrol) dhe ia ktheu shpinën, sepse atij i erdhi një i verbër” [22] Dhe thotë: “ Po të mos kishte qenë libri (dispozita e cak-tuar) i më hershëm prej All-llahut...”[23], si dhe shumë ajete, të cilat e ngarkojnë Muhammedin s.a.v.s., me qortime të tilla. All-llahu thotë: “Ti ndaj tyre nuk je mbizotërues”Kur’an, Gashije , 22 “...Thuaj: Unë nuk jam përgjegjësi juaj” [24] Të gjitha këto ajete, ishin qortim për Muhammedin s.a.v.s., por çfarë qortimi është ky? Ai është qortuar për gjëra, që nuk aludonin për atë, ato nuk i përkasin atij. A thua çfarë e preokuponte të Dër-guarin e All-llahut, të ngarkohej me barrat, të cilat nuk i përkisnin atij? Sigurisht, ajo ishte dashuria për Zotin dhe fenë. Dëshira e tij, ishte që imani të hynte tek secili njeri, në të gjitha zemrat. Dashuria e tij për Zotin, shprehte sinqeritetin e tij në thirrjen në fe. Atë, e bënte me shumë pasion, prandaj ngarkohej edhe me gjëra, që nuk i përkisnin. Këto sjellje të Muhammedit s.a.v.s., si të thuash u bënë shkak që, All-llahu, prej Mëshirës së Tij, të thotë: “Ne, nuk ta zbritëm ty Kur’anin, për të të munduar”, çka do të thotë se, ti, o Muhammed, po bart barrën, e cila nuk të përket, kurse Ne, nuk t’a zbritëm Kur’anin, që ti t’a mundosh shpirtin tënd. Kur’ani është, vetëm, një informator dhe përkujtues, për njerëzimin, pastaj “...atëherë, kush do, le të besojë. E kush do, le të mos besojë...”[25] All-llahu, për këtë adresë, thotë:“...a ti (o Muhammed) do t’i ur-resh (do t’i detyrosh) njerëzit, derisa ata të bëhen besimtarë?!” [26] Këto ajete të All-llahut, na japin të kuptojmë, se feja islame është shumë larg urrejtjes. Ishte një urtësi e lartë kjo, prandaj sevapi dhe ndëshkimi vijnë si pasojë e thënieve: vepro ose mos vepro. All-llahu i Lartësuar të ka thënë: bëje këtë, e mos e bëj atë, pastaj i tre-goi njerëzimit rrugën e drejtë dhe të shtrembër. Këtu, edhe filloi drejtësia e All-llahut xh.sh., njeriun e la të lirë. Atij, ia parashtroi zgjedhjen alternative, dhe pas kësaj, nuk ka vend urrejtja. I Dër-guari i All-llahut, duke qenë se e dinte me plotëbindje, se çfarë do t’i priste mosbesimtarët, mërzitej dhe pikëllohej për ta. Ai mundo-hej, provonte të gjitha format që ata t’i afrojë, bile, shpeshherë, provonte me metoda që nuk ishin të natyrës së tij. Këtë e bënte për të mirën e tyre, për t’i përfituar që, edhe ata, të hyjnë në Mëshirën e All-lahut. Muhammedi s.a.v.s., ishte informuar se ishte i dërguar, Mëshirë nga All-llahu për mbarë njerëzimin. Kjo, atë, e bënte të dëshpëruar dhe të mërzitur. Para se të fillojmë polemikën, rreth këtyre ajeteve, e shoh të ar-syeshme, t’iu paraqes dy gjëra. E para, ata, të cilët janë munduar të fusin huti dhe dyshim tek muslimanët, duke i përdorur ajetet e qortimit, si alibi ndaj të Dërguarit të All-llahut, ata kanë gjykuar vetet e tyre, sepse janë të shen-jëzuar. Kur ti e merr Kur’anin, duhet që t’a përjetosh një pjesë të tij, pastaj, pjesën tjetër, do t’a evitosh. Gjithashtu, kemi edhe ajete, që e ngrejnë dhe e lartësojnë, Muhammedit s.a.v.s., si: “ ...dhe, vërtetë (ti o Muhammed) je me një moral të lartë”[27] , pastaj “...dhe, vërtetë (ti o Muhammed) po i udhëzon në rrugë të drejtë”[28] ,pastaj thënia: “ ...dhe, ty, të dërguam mëshirë për njerëzimin”[29] pastaj thënia: “ ...bindjuni All-llahut, gjithashtu bindjuni edhe të Dërguarit...”[30] Shumë ajete kur’anore, e kanë lartësuar Pejgamberin e All-llahut. A është e logjikshme, që të injorohen të gjitha këto ajete dhe të merremi vetëm me ajetet e qortimit!? Këto qortime u ngjasojnë, atyre personave, që ju mjafojnë thëniet e ajeteve, si p.sh.: “ ...mos ju afroni namazit...”[31] . Me këto lloj shpifjesh dhe veprimesh, njerëzit mundohen t’a njollosin të vërtetën, e t’a fshehin realitetin. Por, unë, nuk e komentoj kështu. E dyta, Kemi dallim kur themi qortim mbi dhe qortim në. Qortim, aludon në një ngjarje ose ndodhi, sepse rregullat, të cilat i kemi vendosur ndërmjet nesh, janë harmonizuar në atë mënyrë, sa që nuk lejojnë gabime. Por këto ndodhi, para së gjithash, paraqiten prej dashurisë mes personit dhe atij që e qorton. Ti nuk e qorton një njeri, që është ndërmjet teje dhe grupit tjetër. Pabesimtari, nuk qortohet për mëkatin që bëri, është thënia e njohur se: pas mosbe-simit, nuk ka mëkat. Më këtë, kuptojmë, se nuk këshillohet armiku, prandaj ai edhe nuk qortohet për veprat që bën. Ti, nga ai, nuk pret gjëra të mira, pra, çfarëdo të keqe të të bëjë armiku, ti nuk ke pse t’a qortosh atë. Qortimi mbetet vetëm mes teje dhe atij që ke mirëkuptim, atë që e do. Qortimi do të kuptohej, sipas shkallës së mirëkuptimit ose dashurisë që e ke. Nëse, dashuria, është e madhe, qortimet bëhen për gjëra shumë të vogla. Nëse dashuria është e mesme, qortimi do të jetë për gjëra të mëdha. Një njeri, që pak e njeh, nuk e qorton për gjëra të vogla, por nëse është një person që e do, që është i shtrenjtë tek ti, ose e ke vëlla, qortimi do të jetë aq sa, ai, ka zënë vend tek ti. Qorton vëllain, më shumë, se sa e qorton shokun tënd. E qorton shokun, më shumë, se sa e qorton një të huaj. Qortimi i gjërave të vogla vjen, si rezultat i dashurisë. Kjo, pra, qenka e kundërta e asaj, që dëshirojnë dualistat. Prej kësaj, ne shohim një dashuri të madhe mes All-llahut dhe të Dër-guarit të Tij. Kjo dashuri, ka bërë që All-llahu t’a këshillojë të Dër-guarin e Tij. A mos vallë, e qortoi për thyerjen e rregullave të gjithësisë, apo ajo ishte mëshirë për të dhe frikë ndaj tij? Të sjellim një shembull, që do të ketë dy kuptimeve. Psh.unë kam dy fëmijë, njërin prej tyre e kam të zellshëm, kurse tjetri është përtac, nuk e do punën. Këtij të fundit ia përkujtoj shpesh detyrat, dhe shumë punë të tjera, njëkohësisht edhe e qortoj. Kurse fëmijës tjetër, nuk i lë detyra, sepse ai është i kujdesshëm në mësime, në ushqim, në gjumë. Por, derisa, edhe nuk pushon, gjithashtu edhe këtë e qortoj. Fëmijën e parë, e qortoj, sepse nuk është në linjat e rregullta, ai nuk mëson. Mundimet e mia, me këtë fëmijë janë të natyrës, sa për t’a kaluar klasën. Kurse fëmija tjetër, që nuk i thyen regullat, edhe ky qortohet nga unë. Kujdesi im ose qortimet e mija, për këtë, janë të nivelit tjetër. Këtë e qortoj, të mos konsumohet. Ky lloj qortimi, ose kjo këshillë, është për të mirën e tij. Kjo argumen-ton, dashurinë dhe frikën e madhe që kam ndaj tij. Kur i them atij, leri detyrat, pusho pak, sa të kthjellesh, këtë e qortoj, dhe prej tij kërkoj, që ai të veprojë sipas parimeve të mia. Kohë më parë, kam kërkuar nga ai të mësojë, sa të kalojë. E qor-toja, i flisja, nëse nuk më dëgjonte ose respektonte fjalën time. Tani e qortoj atë, sepse duhet t’a kursej atë. Qortimi është për të, e jo mbi të. Qortimi im, konsidrohet mëshirë për të, e jo se ai ka bërë ndonjë gabim. Ajetet që e qortojnë Muhammedin s.a.v.s., shumica janë të kësaj natyre. Ai nuk e ngarkon, atë, me aktakuza antiligjore. Veprimet e tij, ishin të lejuara, ai kishte kaluar nga gjërat e lehta, tek ato më të rëndat. “U vrenjt (Muhammedi u mrrol) dhe ia ktheu shpinën, sepse atij i erdhi një i verbër”. Njeriu i verbër, i cili erdhi tek i Dërguari All-llahut, ishte një person, i cili kishte pranuar islamin dhe ishte përplot iman. Ai kishte ardhur tek ai, për të mësuar edhe më shumë. Tani shtrohet pyetja, a do të ishte më lehtë për të Dërguarin e All-llahut xh.sh., t’a thëriste njeriun e verbër, apo t’a qortonte veten me kurejshitët, që ishin përplot urrejtje dhe mospërfillje. Pa dyshim, më lehtë, për të, do të ishte të ulej me atë, i cili kërkonte që t’a udhëzonte në besim. I Dërguari All-llahut, kishte zgjedhur rrugën më të vështirë. Ai mendonte, se Islami do të përparonte, sikur t’i thërriste në udhëzim, liderët ose mospërfillësit e tij. Këtu, i kishte ndërhyrë vullneti i All-llahut të Lartësuar, duke kërkuar nga ai, s.a.v.s., të mos e lë anash pjesën tjetër, ata janë, për të, më të lehtë, e mos t’ju përkushtohet shumë vështirësive. Pse? Kjo ishte për të mirën e davetit (thirrjes islame). Sikur, po i thoshte: pse i lë të lehtat, e po futesh tek të vështirat, kur All-llahu i zotëron të dyja? E ti, o Muhammed, mos e ngushto veten, me ata, të cilët, zemrat e tyre, i kanë përplot mllef dhe refuzojnë të udhëzohen. Por Unë dua, që ti t’ju afrohesh atyre, që t’i hapin zemrat dhe imanin, sepse ata janë më afër All-llahut. E mos e zgjidh rrugën e vështirë, e cila të sjell telashe dhe të demoralizon. Të gjitha qortimet, janë, pothuajse, të këtij lloji. I Lartësuari, e kishte paralajmëruar atë, se atij i janë falur të gjitha mëkatet, e mëparshme si dhe ato të ardhmet, megjithatë ai zgjohej natën, nuk flinte. Shpesh herë, prej qëndrimit të tij në këmbë, gjatë faljes së natës, i fryheshin këmbët. Një ditë, në mënyre habitëse, Aisha (gruaja e tij) e pyeti atë, s.a.v.s.,: O i dër-guari All-llahut, a nuk je i falur prej All-llahut!? Iu përgjigj: Po! Por kjo, nuk do të thotë, të mos jem një rob falenderues. Edhe pse ishte i falur, ai, prapë se prapë, vazhdonte duke adhuruar All-llahun me bindje të plotë. A thua pse adhuronte, ai ishte i përkushtuar dhe nuk mungonte fare. Nëse na lejohet t’i krahasojmë obligimet e njeriut, me të mirat dhe begatitë që Zoti ia jep atij, do të shohim se ato janë të pakra-hasueshme. Mirësitë e All-llahut, janë të panumërta, ato janë të pa-numërta, kurse obligimet e njeriut ndaj krijuesit, janë të pakta dhe shumë të thjeshta. Kështu, zemra e besimtarit, i ndien dhuntitë e All-llahut. Sikur, All-llahu të kërkonte nga ne, kundërvlerën e atyre që na ka dhënë, nuk do të na mjaftonte dita, e as nata, duke e ad-huruar Atë. Zemra e besimtarit i ndien mirësitë e All-llahut, sepse ato janë shumë më të mëdha, se sa falenderimi ose lutjet tona. Duke i kup-tuar këto raporte, ai zgjohej natën dhe falej, në kohën, kur njerëzit e tjerë flinin. Namazi i natës nuk është obligativ, ai të harxhon en-ergji, si dhe falenderimet e tjera gjatë kërkesës së shpëtimit, ose si leximi i Kur’anit etj. Sikur të bashkoheshin të gjitha këto lutje, njeriu, prapë se prapë, e ndien veten të mangët, kundrejt begative të All-llahut të Lartësuar, ato, janë shumë më të mëdha. Sikur, njeriu t’ë ishte i ob-liguar të falej me këtë ritëm, a do zbrapsej? Jo, asesi, jo. Muham-medi s.a.v.s., këto lutje i bënte pa përtesë. All-llahu xh.sh. kishte debulesë ndaj të Dërguarin e tij, sepse ai ngarkonte veten me përgjegjësinë e pabesimtarëve. Ai mundohej, kërkonte forma të ndyshme, që ata t’i afroheshin besimit, por ky angazhim i tepërt, atë e pengonte dukshëm. Duke menduar për ta, ai nuk kishte kohë t’i shijonte mirësitë e kësaj bote. Prandaj, i Lartësuari e këshillonte, ose, si të thuhet, e qortonte duke i thënë, se ti nuk je përgjegjës për ta, nëse ata beso-jnë ose nuk besojnë. Ti o Muhamed, e kryen misionin tënd, nëse jua dërgon mesazhin. Mjafton t’iu përcjellësh atyre amanetin dhe, me këtë, e ke ndriçuar rrugën. Ky ishte qortimi i All-llahut, a mund të themi, se ky qortim, ka të bëjë me mëkatet, apo, ky qortim, rrjedh nga dashuria, debulesa dhe mëshira e All-llahut të Lartëmadhëruar? Siç thamë më lart, All-llahu thotë: “Mbase, ti, do t’a shkatërrosh veten nga hidhërimi, pas tyre (duke u munduar t’i bindësh ata), nëse ata nuk i besojnë këto thënie ( të Kur’anit), pastaj: “Ne, nuk ta zbritëm ty Kur’anin për të të munduar”, pastaj: “...pse ia ndalon vetes, atë, që All-llahu të lejoi ty”. Të gjitha këto ajete, tregojë dashurinë e All-llahut, ndaj të Dër-guarit të tij. Dashuri të madhe dhe mëshirë pa kufi. Gjithashtu, i thotë i Lartësuari: “...andaj ti (o Muhammed) mos e shkatërro veten me dëshprim për ta...”, sepse ti, ua përcolle atyre mesaz-hin dhe mos e angazho veten, deri në shkatërrim. Mos e lejo veten, në asisoj gjërash, që po të ndajnë nga mirësitë dhe udhëzimet e Mia. Kjo dashuri dhe këto ajete, janë qortimet ndaj tij. Më duket, se në dy ajete, orientalistët e kanë tepruar, ai:“...kërko falje për gabimin tënd”. Po, për të njejtën gjë, në suren tjetër ka këtë kuptim: “Kur erdhi ndihma e All-llahut dhe ngadhnjimi, dhe ti i pe njerëzit, duke hyrë në fenë e All-llahut turma-turma. Pra, lartësoje me Lavdi Zotit tënd, dhe kërko falje nga Ai. Vërtetë Ai pranon pendimin,(është Mëshirues i madh)”.[32] Në këto dy ajete, All-llahu, kërkon nga i Dërguari tij, istigfar. Fjala ‘istigfar ‘do të thotë të kërkuarit falje, por, cili është mëkati dhe, për çfarë, kërkohet falja? Ajeti i parë, që është në suren Gafir, fillon kështu: “Ti (o Mu-hammed) ke durim, sepse premtimi i All-llahut është hak (i pa shmangshëm), (prandaj ti) kërko falje për mëkatin tënd dhe lartësoje me Lavdi Zotit tënd, në çdo mbrëmje dhe çdo mëngjes”.[33] Nëse jemi preciz, istigfari në këtë ajet, është i lidhur me tespih (lartësim dhe falenderimin) ose, sikur, thënia tjetër: “Prandaj, dije, se nuk ka Hyjni tjetër, përveç All-llahut, kërko falje për mëkatin tënd, dhe për besimtarët e besimtaret,...” [34] Çdo gjë është e qartë, këto ajete kanë të bëjnë me lutjet. Këto ajete, aspak, nuk theksojnë ndonjë vepër të keqe, të cilat përmba-jnë ndëshkim, e për këtë arsye, duhet të kërkojë falje. Por këtu, kërkohet istigfar (falje) në tespih (lartësim), çdo mbrëmje dhe mëngjes. Këto, janë fjalë lutjesh, këto e afrojnë besimtarin tek All-llahu xh.sh. Kjo, nuk ka të bëjë, me qortim për vepra të liga, ose me mospërmbushjen e detyrave. Kjo, ka të bëjë, me mundimin e tij të tepërt, për t’u afruar sa më afër All-llahut. E Lartësonte, Atë, me lutje, me shehadet (thënia: ‘Nuk ka Hynji tjetër përveç All-llahut’), gjithashtu, kërkonte istigfar për besimtarët e besimtaret. Ata që i komentojnë këto ajete, si kërkesë për falje për t’u mos u dënuar, janë të gabuar. Këto ajete, kanë të bëjnë me adhurimet dhe afrimin tek All-llahu i Lartësuar. I Dërguari i Tij, kërkonte istig-far, jo vetëm për veten e tij, por, për mbarë besimtarët. Në një hadith, Muhammedi s.a.v.s., thotë: “ Askush nuk do të hyjë në xhennet, me veprat e tij. I thanë, edhe ti o i Dërguari All-llahut? Tha: veçse nëse “i mbyll” sytë All-llahu, nga mëshira e tij”. Prej kësaj, mësojmë se sado të jetë besimi në nivel, të kërkuarit falje është nevojë dhe domosdoshmëri e çdo besimtari. Veprat, sado të mira të jenë, ato, në fund, do të vlerësohen nga All-llahu i Lartësuar. Ligjet, nuk erdhën vetëm për të Dërguarin e All-llahut, por ato, janë për besimtarët. Muhammedi s.a.v.s., për besimtarët ishte shembull, ai ishte mjaft i kujdesshëm në veprime. Kjo punë se-rioze e tij, kishte qëllim që t’i jepte umetit të vet natyrshmërinë e vërtetë njerëzore. Ai ishte i vetëdishëm, se veprimet e tij, ishin të fa-lura nga All-llahu i Lartësuar, por prapë se prapë e falenderonte All-llahun xh.sh. Ai zgjohej natën, falej deri sa i enjteshin këmbët, kërkonte istigfar nga All-llahu 100 herë në ditë. Të gjitha këto, i bënte ngase ishte shembulli i pasardhësve dhe umetit të vet. Pra, këto ajete, radhiten në kapitullin e lutjeve. Këto, kishin për qëllim afrimin tek All-llahun xh.sh., e jo të komentohen qortime në sensin negativ, ashtu siç propagandojnë orientalistët. Ata, kanë komentuar vetëm një pjesë të fjalisë dhe, me këtë gjysmëfjali, janë përpjekur të fusin huti. Ne sollëm mjaft argumente, megjithatë do të polemizojmë me ta, deri sa, ata t’a kuptojnë se janë dredhues dhe në humbje. Para se të vazhdojmë me polemikën, dua t’ju përkujtoj atyre, se ç’kuptim ka fjala ‘istigfar’. Ky është një pjesë e imanit. Duke kërkuar falje, njeriu e ndien veten të turpëruar ose të degraduar nga All-llahu xh.sh. Ndjenjen e degradimit të besimtarit, All-llahun xh.sh.e interpreton si krenari, ose personalitet me karakter të fortë, para jobesimtarëve. Nuk do të gjesh njeri, i cili e mohon All-llahun, që t’i kërkojë falje All-llahut. Të tillët, janë në gjendje, t’a turpërojnë veten e tyre edhe para syve të botës. Atyre, nuk ju bën përshtypje mëkati, atë e bëjnë pa ndonjë drotje ndaj Zotit. Por, kur ju kërkohet falja për istigfar, ata krenohen për mëkatin ose krimin e tyre, që kanë bërë. Kjo, i detyron, ata, mos të kërkojnë falje. Prandaj, istigfar kërkojnë vetëm ato zemra, që kanë iman në All-llahun e Lartëmadhëruar. Ato, duke e pranuar Atë, si të vetmin strehim dhe mbështetje, ata, aty e gjejnë kënaqësinë dhe qetësinë. All-llahu, në një ajet, thotë: “Duke qenë se ti (o Muhammed), je në mesin e tyre, All-llahu nuk do t’i dënojë ata, sepse All-llahu nuk i ndëshkon ata, përderisa bëjnë istigfarë (kërkojnë falje)”. [35] Ky ajet kur’anor, na qartësoi edhe më tepër fjalën ‘istigfar’. Kjo ndodh, vetëm tek zemrat që kanë iman. Ajeti shpjegon, se All-llahu nuk do t’i dënojë besimtarët, përderisa, ty o Muhammed, të kam dërguar mëshirë për botën dhe, njëkohësisht, përderisa Mëshira ime i paraprin ndëshkimit. Kështu, Unë nuk i ndëshkoj ata, duke qenë, se ti je mesin e tyre, garancë dhe mëshirë për ta. Ajeti, pastaj, na tregon se çfarë do të bëhet me ata, pasi Muhammedi s.a.v.s., do të shkojë prej tyre “sepse All-llahu nuk i ndëshkon ata, përderisa, bëjnë istigfar (kërkojnë falje)”. Pra, edhe pas shkuarjes tënde, o Muhamed, Unë, nuk do t’i dënoj ata, përderisa bëjnë istigfar. Pse? Sepse istigfari është bindje dhe nënshtrim, në All-llahun e Lartësuar, e kjo ndjenjë, nuk gjendet tek zemrat jobesimtare. Përderisa, imani është në zemër, atëherë Mëshira e All-llahut, mbështillet rreth robit të Tij. Kështu na sqaron, i Lartësuari, domethënien e istigfarit. Ai pra, qenka parandalues i ndëshkimit dhe pastrues i mëkateve. Tani, në një ajet tjetër, na tregon se sa është vlera e istigfarit, tek Ai: “...edhe pse ata (hipokritët) kur bënë perversitet (zullum) për vetet e tyre, sikur të vinin tek ti dhe do të kërkonin istigfar prej All-llahut, gjithashtu edhe i Dërguari do të kërkonte istigfar (për ata), sigurisht, do të bindeshin se All-llhau është Mëshirëplotë, i Cili, i pranon pendimet. [36] Pra, etapa e parë e faljes, është të kërkuarit falje, pastaj nënshtrimi ndaj All-llahut, pastaj frika ndaj All-llahut. Këto, janë sin-jalet ose shenjat më të forta të istigfarit. Zemra jobesimtare nuk mëshiron, e as nuk fal, kurse i Dërguari s.a.v.s., gjithnjë, bënte dua për ummetin e vet. Ai thoshte: “ Kërkoni falje All-llahut, sepse unë kërkoj falje nga Ai njëqind herë në ditë”. Nëse, i Dërguari All-llahut s.a.v.s., kërkonte falje duke qenë se mëkatet e tij, ishin të fa-lura, atëherë si do t’ishte gjendja jonë në ahiret!? Istigfari, është një pjesë e imanit, si dhe bindje në All-llahun e Lartësuar. Këtë cilësi, e kanë vetëm besimtarët. Këtë fjalë, nuk e nxjerr nga goja personi, që nuk beson dhe nuk i frikësohet All-llahut xh.sh. Këtë fjalë, nuk e ndalin së thëni, bile e thonë nxitimthi, zemrat që kanë frikë Ditën e Gjykimit. Pra, istigfari është në zemrën e çdo besimtari. Mjafton t’i shohim besimtarët, se si kërkojnë falje vetëm një ditë në Qabe. Ata shkojnë nga të gjitha anët e botës, për të kryer një obligim të tyre. Të gjithë ata, i dëgjon duke kërkuar falje, në të gjitha gjuhët e botës. Kërkojnë, që Mëshira e All-llahut mos të mungojë, i sheh të rrënqethur e duke qarë, burra goxha të mëdhej e të fuqishëm. Të jepet përshtypja, kur i sheh në këtë gjendje, sikur zemrat e tyre e ndiejnë Mëshirën e All-llahut xh.sh. Gjithashtu i sheh edhe ata, që janë të kapluar nga brengat e botës, të vijnë në këtë vend të pastër, të penduar, dhe të kërkojnë falje për mëkatet e tyre. Këta, i kapin ndjenjat e ligësisë dhe bren-gosjes, gjatë istigfarit në All-llahun, në vendin, të cilën e zgjodhi, i Lartëmadhëruari, shtëpi të Veten. Ndoshta, do të pranohen lutjet e tyre, iu falen mëkatet, dhe mbase do të shtohet Mëshira për të gjithë. Pra, istigfari është një pjesë e rëndësishme e imanit. Ai, i cili nuk bie istigfar, i ndërpriten begatitë e mëdha të imanit. All-llahu i Lartëmadhëruar, kërkoi nga i Dërguari tij, të kërkojë falje, edhe pse, ai, ishte shembulli më i mirë për muslimanët. Ai, me anë të tij, kërkoi nga të gjithë muslimanët, të veprojnë të paktën si ai, mos edhe më tepër. Të kërkojmë faljen, si dhe të na shlyhen mëkatet tona. Të jetojmë nën ndikimin e bindjes në All-llahun xh.sh., duke qenë se e dimë dhe e njohën Atë. Jemi të vetëdijshëm se, kemi momente ligësie dhe e humbim forcën. Ky istigfar, do të na përkujtonte fuqinë e All-llahut dhe, njëkohësisht, do të na shërbente kundër perversëve. Nëse ndod-hemi pranë momenteve të tilla, shpresojmë që istigfari i çastit të bëhet shkak për largimin e të keqes dhe, njëkohësisht, ky pendim dhe falje, do të na shërbejë për t’i karikuar zemrat tona, me iman në All-llahun e Lartësuar. Istigfari është edhe lidhje e qëndrueshme ndërmjet All-llahut dhe besimtarit. Këtu, përkujtojmë vazhdimisht absolutizmin e All-llahut dhe fuqinë e Tij, në njërën anë, kurse në anën tjetër, përkujtojmë dobësinë dhe ligësinë e robit. Këto përkujtime, janë të mira dhe na shërbejnë për një kohë, kur ne harojmë All-llahun, nga dinamika e jetës dhe angazhimi ynë me problemet e jetës. Zemra, e cila kërkon falje në All-llahun, krijon perde në mes tij dhe mëkatit. Kjo zemër, nuk mund të vazhdojë në mëkate ose në perversitet, sepse atij i përkujtohet All-llahu dhe menjëherë kërkon falje. Duke kërkuar falje, ai e kthen në sevap ose në drejtësi, mëkatin që do t’a bënte. All-llahu, nuk i ndëshkon zemrat që pendohen, Ai thotë: “sepse All-llahu, nuk i ndëshkon ata, përderisa bëjnë istigfar (që kërkojnë falje)”. Kjo është mirësia e istigfarit. Këtë e ndien vetëm zemra besim-tare, kjo begati, gjendet tek njerëzit, që e kanë frikë All-llahun. E, për ta, All-llahu thotë: “Kur erdhi ndihma e All-llahut dhe ngadhnjimi, dhe ti i pe njerëzit, duke hyrë në fenë e All-llahut, turma-turma. Pra, lartësoje me Lavdi Zotit tënd, dhe kërko falje nga Ai. Vërtetë, Ai, pranon pendimin,(është Mëshirues i madh)” Tespihët, të lartësuarit dhe istigfari, të kërkuarit falje, konsidero-hen bindje vetëm në All-llahun xh.sh.. Këtë kënaqësi e ndiejnë vetëm besimtarët. Kjo është arsyeja, sepse këto ajete janë ndërlid-hur me suren Fat’h-(‘Ngadhnjimi’). Këto, nuk kanë të bëjnë me mëkatin. Tespihët dhe istigfari, që të dyja, janë madhërim dhe lartësim i All-llahut, që të dyja, të afrojnë tek All-llahu dhe, që të dyja, të pastrojnë në këtë botë dhe të afrojnë me xhennetin. Vërtetë, All-llahu, i tha Pejgamberit s.a.v.s., kërko falje për gabimin tënd. Pra, cili ishte mëkati, që ishte bërë prej të Dërguarit të Tij, që të kërkonte falje? Për t’a kuptuar këtë gjysëm ajeti, do të sjellim edhe dy të vërteta të tjera të rëndësishme. I Dërguari i All-llahut, është dërguar si mëshirë për njerëzimin. Kështu, ne edhe e kuptojmë, ai është mëshirë për ne, dhe se All-llahu i Lartësuar është i Plotëfuqishëm dhe ndëshkues. Kjo, All-llahun, nuk e pengon dhe gjithësesi nuk i nevojitet asgjë. Kur, Ai, të kap, të kap si një Plotëfuqi Absolute, sa çel e mbyll sytë. Duke patur, i Dërguari All-llahut, këto njohuri, ai mundohej që t’a afronte parinë me absolutizmin e Tij, kërkonte të bindeshin dhe, mbase, do të udhëzoheshin. Për këtë arsye, dënonte veten, deri në lodhje të tepruar. Prandaj, i Lartësuari, tha: “Ne, nuk t’a zbritëm ty, Kur’anin, për të të munduar” Në një rast, erdhën hipokritët dhe kërkuan falje nga Muham-medi s.a.v.s., për të mos shkuar në luftë. Ai i liroi, sepse besoi në arsyet e tyre. Pastaj, All-llahu, i tha: “ T’a faltë All-llahu (o Muhammed). Përse u dhe leje atyre...” . [37] Këtu, Pejgamberi, qortohet ngase u tregua shumë i mëshirshëm. U qortua, gjithashtu, pse lutej për femohuesit. Ata e torturonin, e luftonin, e ai nuk refuzonte t’ju falej xhenazja atyre, me shpresë se All-llahu mund edhe t’i mëshirojë. Atëherë, All-llahu, i thotë: “Kurrë mos ua fal namazin (e xhenazes) atyre, që kanë vdekur përgjithmonë...” [38] A mund të thuhet se, namazi i të Dërguarit të All-llahut është mëkat? Jo. Ajo konsiderohet mëshirë dhe mundim i tepruar. E mundonte veten dhe kërkonte mëshirë, nga All-llahu i Lartësuar edhe për ata, që e kishin refuzuar ftesën e tij. Kur ai, nuk ndalej së kërkuari mëshirë për ta, All-llahu, i tha në ajetin tjetër kur’anor: “...në të vërtetë, sikur (ti o Muhammed) të kërkoje falje për ata (hipokritët) edhe shtatëdhjetë herë, All-llahu asesi nuk do t’i falë ata...” [39] Udhëzimi i All-llahut është mëshira e Tij në tokë. Vështro qiellin dhe thuaj:o Zot! Mëshira më solli deri tek adhurimi, dhe njohja e ekzistencës Tënde. Më mëshiro mua, derisa të tjerët refuzuan të të besojnë, refuzuan udhëzimin Tënd. All-llahu i Lartësuar ia ndaloi Vetes Mëshirën për politeistët, perversët dhe përçarësit. Duke u nisur nga kjo, All-llahu ia ktheu përgjigjen të Dërguarit të Vet, duke i thënë, ti o Muhammed, je mëshirë për besimtarët, ti je mëshirë e kësaj bote, sepse ua ndriçon. Rrugën, për tek All-llahu. Ti, ua bën të qartë rrugën dhe u sigu-ron jetë të qetë dhe pa brenga. Atë, që Unë përcaktoj për robërit, t’a kam ngarkuar ty, që t’i informosh. Ata, të cilët të ndjekin, do të shpëtojnë në këtë botë dhe në ahiret, kurse ata, që nuk më besojnë Mua dhe nuk të pasojnë ty, ata i pret dënimi, prandaj, ti o Mu-hammed, mos e mundo veten për ta, mos kërko mëshirë për ata, që nuk besojnë dhe, njëkohësisht, mos kërko falje për ta. Mos e humb veten, sepse Unë jam Absolut dhe i Plotëfuqishëm. Ata do t’i dënoj, sipas veprave të tyre. I Dërguari e ngarkonte veten, më shumë, se ç’nevoitej për davet (shpjegimin e fesë). Për shkak të kërkuarit mëshirë dhe falje të tepërt, All-llahu i Lartësuar, kërkoi nga ai, që të pendohet nga kjo tepricë. Ky stërteprim, në një farë mënyre, konsiderohet si ndërhyrje në çështjet e All-llahut, e kjo, a mund të kuptohet si mëkat? Njëkohësisht, a do të konsiderohet ligji All-llahut, për të Dërguarin e Tij, një pjesë e revelatës? Shikuar në këtë kënd-vështrim, mëshira absolute, ka depërtuar deri tek zemrat e mosbe-simtarëve, sepse ato e kuptojnë ndëshkimin e dhemshëm, që do t’a përjetojnë. Për këtë, i Lartësuari All-llah, iu përgjigjet: “ Vëtetë, ti (O Mohammed) je veç një këshillues”[40] , “Ti, ndaj tyre, nuk je mbizotërues”, “Kurrë, mos ua fal namazin (e xhenazes) atyre, që kanë vdekur përgjithmonë...” E shumë ajete të tjera, të këtij lloji, në Kur’an. Disa të tjerë, thonë: çdo teprim, ose thirrje, ose këkesë për mëshirë dhe qortim ndaj Muhammedit s.av.s., konsiderohet, gjithashtu, të jetë në kundërshtim me ajetin. “ Dhe, ai (Muhammedi) nuk flet me hamendje, por...” [41] edhe pse, orientalistët, kësaj here, e ekzagjerojnë, pajtohem me ta. Për çdo gjë, i Dërguari i All-llahut xh.sh., është i inspiruar. Ai është in-spiruar për stresin, që e kaplonte gjatë thirrjes, gjithashtu, edhe kur mundohej, për së tepërmi, për t’i afruar mëkatarët. Ai, nga ata kërkonte të besojnë të vërtetën, edhe pse, këtë supliment, All-llahu nuk ja kërkonte. Vërtetë, ai e ngarkonte veten dhe angazhonte mendjen e tij. Kjo humbje kohe, atij i shndërrohej në stres, ndërkaq, që All-llahu nuk e obligonte atë, me këto lloj suplimentesh. Të gjithëve kundërshtimeve, të këtij lloji, ju them se, kuptimi i ajetit “Dhe, ai (Muhammedi) nuk flet me hamendje, por...”, përderisa, All-llahu i Lartësuar e dërgoi Pejgamberin s.a.v.s., dhe ia ndriçoi rrugën atij, padyshim se Pejgamberi e përcillte me vëmendje, atë linjë të vërtetë, edhe pse mendja e tij, hamendej nganjëherë diku tjetër. Kur, i tha All-llahu i Lartësuar: “Kurrë mos ua fal namazin (e xhenazes) atyre, që kanë vdekur përgjithmonë...”, ai këtë urdhër kurrë nuk e përsëriti. Atij, i vinte keq dhe dëshprohej, kur dikush prej tyre vdiste si mohues dhe nuk e pranonte islamin. Gjithashtu, veproi njëlloj, edhe pas zbritjes së këtij ajeti: “U vrenjt (Muhammedi) dhe ai ktheu shpinën, sepse atij i erdhi një i verbër”. Pas kësaj këshille, ai nuk i mungoi askujt. Ata, që vinin dhe kërkonin udhëzim, ishin apo nuk ishin personalitete të larta, i priste me zemërgjërësi. Nuk mohohej fakti se, atij i kishin parapëlqyer personalitet e larta të vendit, pasi ndikimi tek ta, do të bënte që Islami të forcohej edhe më shumë. Por ai, pas këtyre këshillave, ndoqi rrugën e shpalljes së obliguar, së cilës, ai duhej t’i pëmbahej. Pra, nga kjo kuptojmë, se i Dërguari i All-llahut xh.sh., ndiqte rrugën e asaj që i shpallej, pa marrë parasysh, nëse atij i pëlqente ose jo. Ai, nuk qëndroi kurrë, kundër asaj që i revelohej. Kështu, edhe ajeti Kur’anor: “ Ju thafshin (dy[42]) duart e Ebu Lehebit, ashtu siç edhe ju kanë tharë”.[43] Ky ajet, ka zbritur për axhën e Resulull-llahit, Muhammedit s.a.v.s. Atë e thëriste vazhdimisht në Islam. Ashtu, siç thamë më sipër, shpallja ishte ndërmjet All-llahut dhe të Dërguarit të tij, por, prej momentit kur i zbriti ky ajet, Muhammedi s.a.v.s. u tërhoq, edhe pse, ai ishte xhaxhai tij. Këto ajete, i premtonin axhës së Pe-jgamberit, zjarrin dhe, gjithashtu, dënimin e dhembshëm. Kështu, veproi Muhammedi s.a.v.s., me gjitha ajetet e tjera, që përmbanin dispozita të fesë. Ai, në çast, tërhiqej, i ndërpriste hamendjet e tij. Ndiqte të vërtetën, atë që i shpallej, sado që ajo e vërtetë ishte e dhembshme për të dhe ndeshej me hamendjen e tij. 2. Tani, t’i kthehemi ajetit tjetër,: “Dhe, sikur mos të të kishim forcuar ty, ti, pothuaj, do t’u ishe dhënë pak atyre. Kështu që, Ne do të bënim të shijoje (ndëshkimin) dyfish në këtë jetë dhe dyfish pas vdekjes, e pastaj nuk do të gjendej për ty, tek Ne, kurrfarë mbrojtësi” .[44] Gjatë polemikës me politeistët, një moment, ata i paskan kërkuar Muhammedit s.a.v.s., që t’a adhurojnë, All-llahun, për një vit, e pastaj, ai t’i adhurojë Zotërat e tyre, vitin tjetër. Disa prej ori-entalistëve, këtë ajet, e komentojnë kinse i Dërguari All-llahut, në një çast, qenka hamendur dhe paska anuar kah politeistat, por paska shpëtuar në momentin e fundit, pa iu përgjigjur ftesës së mosbesimtarëve. Kjo, aspak, nuk është e vërtetë, kjo është një gën-jeshtër e kulluar, që del nga orientalistët. Muhammedi s.a.v.s., kurrë, nuk ka përkrahur, e as nuk ka anuar, kurrë, nga propozimet e tyre. T’a shkoqisim ajetin kur’anor “sikur mos të kishim for-cuar ty”. ‘Sikur mos’, kjo është ndalfolje ndalimi. Padyshim, se Muhammedi s.a.v.s., kishte mbështetje prej All-llahut xh.sh. Që prej kësaj pike e tutje, çdo gjë, që pason, në këtë ajet, ka të bëjë me ndajfojlen ‘sikur mos’. Pra, All-llahu i tregon, se, ti o Muhammed, je i mbështetur nga Ne. Kjo, të ndalon ty, nga çdo devijim ose shmagie, prej All-llahut xh.sh. Pastaj, vazhdojmë me ajetin kur’anor: ti pothuaj, me fjalën ‘pothuaj’, nënkuptojmë afrim në vepër, por, pa i pasuar ata. Kjo jep të kuptohet se nuk e bëri atë. Nëse nxjerrim kuptimin gjuhësor, dhe themi, thuajse e bëri, por ajo, absolutisht, nuk është bërë. Bile, të afruarit, afër veprës, mohon fjalën ‘sikur mos’. Çfarë do të bëje ti, me hamednjen tënde, o Muhammed, sikur Ne mos të të kishim forcuar ty nga qielli? Pa dyshim, që edhe ti do të refuzoje, një gjë të tillë, sepse je i bazuar në natyrshmërinë tënde të mirë, dhe i mbështetur tek Ne. Një njeri, nëse nuk ka mbështetje nga qielli, ndodh të anojë, për një çast, në ato gjëra. Kur njeriu, ka mbështetje qiellore dhe bindje, në natyrshmërinë e mirë, do t’a ndalojë veten të anojë në veprat e tyre. Nuk dyshohet në ty, sepse përbërja jote dhe ajo që ti pose-don, nuk do t’ia lejojë vetes t’i pasoje ata, sikur edhe mos të ishte ndikimi ynë i drejtëpërdretë në ty. Pastaj, pason ajeti “...Kështu që, Ne do të bënim t’a shijoje (ndëshkimin), dyfish, në këtë jetë dhe, dyfish, pas vdekjes...”. Të ndalemi pak këtu. Cili është qëllimi i shprehjes, dyfish në këtë botë, gjithashtu, edhe dyfish pas vdekjes? A thua, këtu, ka për qëllim të Dërguarin e All-llahut? Ai kishte garancë nga qielli, gjithashtu, është i siguruar, sepse atë do t’a mbrojë natyrshmëria e tij e mirë. Meqë, ai i posedonte këto cilësi, ajeti Kur’anor, nuk pre-judikon, që i Dërguari i Tij të jetë prej atyre, por, ata, të cilët i bëjnë këto vepra. I Dërguari All-llahut, as nuk i ka bërë, e as nuk u është afruar. Do të gjejmë urtësi, pasi t’a detajizojmë, këtë ajet, kjo është e qartë. I Lartësuari zgjedh atë, që dëshiron, prej robërve të Tij, gjithashtu, i jep postin e dëshiruar. Pastaj, vjen ndikimi i shejtanit, ai hulumton vazhdimisht dobësinë e njeriut. Me këtë, i Lartësuari, sikur na thotë, në këtë ajet: ishit shumë afër ndëshkimit të All-llahut xh.sh. Tani, të shohim, se ç’na thotë, në suren Maideh: “ Dhe kur Havarijunët (nxënësit-apostujt e Isaut) thanë: O Isa, i biri Merjemes, a do të mundë Zoti yt, të na zbresë një sofër nga qielli? Iu tha: Kini frikë All-llahun, nëse vërtetë jeni besimtarë. I thanë: duam të hamë prej saj, dhe (gjithashtu le të bëhet) bindje për zemrat tona, si dhe t’a dimë se na ke treguar të vërtetën. Pastaj për të, do të bëhemi dëshmitarë”. “Isai, i biri Merjemes (bëri një lutje dhe) tha: Lartëmadhëri, o Zoti ynë, na e zbrit një sofër nga qielli, le të bëhet festë (bajram për të gjithë ne), që nga i pari deri tek i fundit, dhe le të jetë kjo, një shenjë (mrekulli) prej Teje. Na furnizo, sepse Ti je Furnizuesi më i mirë. All-llahu tha: Unë do t’ua zbres juve atë, e kush nga ju, pastaj, do të mohojë, Unë do t’a ndëshkoj me aso dënimesh, që nuk i kam dënuar ndonjëherë, më parë, krijesat” .[45] Havarijunët pasonin Isain, birin e Merjemes, ata e besonin atë. Ata endeshin me të, sakrifikuan tërë kohën me të, ata ishin apostujt e krishterimit. Dëshiruan, një rast, të kenë një argument nga All-llahu, e Ai, ju përgjegj duasë së Isaut, por me një kusht: ‘e kush nga ju, pastaj, do të mohojë, Unë do t’a ndëshkoj me aso dënimesh, që nuk i kam dënuar ndonjëherë, më parë, krijesat”. Pse ? Sepse All-llahu ju dërgoi atyre atë, që kërkuan dhe argu-menti ishte shumë i qartë, prandaj dënimi do të ishte shumë më i dhembshëm, se i atyre, që nuk e kishin parë mrekullinë. Me këtë, i Lartësuari sikur do të na thotë se, sa më afër të jemi me All-llahun, më e madhe është përgjegjësia. Ata që i shohin ar-gumentet ose mrekullitë e All-llahut, do të përgjigjen më hollësisht, këta nuk barazohen me personat e rëndomtë. Kështu, i Lartësuari, ju ligjëron edhe grave të Pejgamberit “ O ju gra të pejgamberit! Nuk konsideroheni, si çdo gra të tjera...[46] . Këtë, jua tha sepse, ato janë afër tij dhe, sa më afër pejgamberit, përgjegjësia e tyre është më e madhe, prandaj kini kujdes edhe ndaj gjërave të vogla dhe të dyshimta. Ata, që hyjnë në mëshirën e All-llahut, ata kanë një peshore të veçantë. Këta, kanë pasur një trajtim tjetër në këtë botë, sepse këta kishin shenja dhe njohuri që nuk i shohin të tjerët. Pra, ajeti kerim, i cili ishte më parë “sikur mos të kishim for-cuar ty”, do të kuptohej, sikurse t’i thuhej: O Muhammed, le t’a dijë mbarë umeti yt dhe i gjithë njerëzimi, se ai, i cili, është afër meje, atij ia shpalosi argumentet e Mia. Nëse këta persona të veçuar mëkatojnë, do t’i marr në përgjegjësi shumë më tepër, se ata që nuk ju kam shpalosur argumnetet. Nga urtësitë, e All-llahut të Lartësuar, është se ““sikur, mos të kishim forcuar ty, ‘sikur mos’ ka ardhur në fillim të ajetit, dhe kjo ndajfolje i përfshin të gjithë, që vijnë pas kësaj shprehje. Kjo kuptohet kështu: Ti o Muhammed, je i përforcuar nga qielli, gjithashtu ke unin dhe qëndrueshmërinë tëndë, kuptohet se, këtë, e ke prej natyrshmërisë tënde të mirë. Por, ai, që arrin të maskohet, para bashkëkohësve të tij, ai do të pëgjigjet. Gjithashtu, kujdes të veçantë le të kenë të gjithë ata, që kanë argumnetet e Mia, e i fshe-hin dhe mëkatojnë, të tillët do t’i dënoj dyfish. Përgjegjësia do të vijë sipas pozitës, që ju ka ngarkuar All-llahu i Lartësuar. All-llahu xh. sh. ju përgjigj ftesës ose lutjes së Isaut, birit të Merjemes, që t’iu zbriste sofrën nga qielli. Havarijunët ishin prezent kur ajo po zbriste, ishin dëshmitarë. Pastaj, këtë argument, ata e përjetuan, e prekën dhe e shijuan. Me këtë vepër, Isau dhe havarijunët ishin më të priviligjuar, prandaj All-llahu ju tha: “ ...e kush nga ju, pastaj, do të mohojë, Unë do t’a ndëshkoj me aso dënimesh, që nuk i kam dënuar ndonjëherë, më parë, krijesat” Të gjitha këto argumente, vëtertojnë se i Dërguari i All-llahut, nuk tundohej. Ai nuk kishte parapëlqyer kërkesat e pabesimtarëve, ai nuk do të lejonte që Zotrat e tyre të adhuroheshin një vit, e pastaj të adhurohej All-llahu, vitin tjetër. Kjo, na jep të kuptojmë se, ti o Muahmmed, je i përforcuar nga Ne, e kjo, ty, do të ndalojë të anosh tek ata, sepse ti je afër Nesh, ty të janë shpalosur shenjat e All-llahut të Lartësuar, kurse për ta, është përgatitur dënim i dhembshëm, i dyfishtë, sepse po mohojnë ajetet dhe shenjat e Mia edhe pse i dëshmuan ato. Ajeti nuk e qorton të Dërguarin e tij, e as që ka të bëjë me të. Ai filloi me ndajfolje ndalimi, ky ajet aludon në kryerësit e veprës, e kjo i përket mbarë njerëzimit. Sipas pozitës, do të jetë gjykimi. Pas prezentimit të këtyre ajeteve të All-llahut, nëse dikush do t’i mohojë ato, Ai na siguroi se këta, nuk do të merren në pyetje me peshoren e njëjtë, sikur ata të rëndomtit. Peshorja e tyre është shumë më precize, pastaj dënimi tyre është i dyfishtë. Këto ishin disa prej ligjëratave, rreth qortimit të Resulullahit s.a.v.s., në Kur’ani Kerim, të cilat, shpreha dëshirën t’ua shpjegoj. Qortimi, erdhi për shkak angazhimit të tij të tepërt në davet (thirrje) dhe, gjithashtu, për brengosjen e tij të tepërt, ndaj pabesimtarëve. Ai mërzitej tej mase, prandaj, atij nuk i mjaftonin lutjet e tepërta derisa ishin gjallë, por edhe pas vdekjes së tyre Resulullahu s.a.v.s., ua falte xhenazen. Duke shikuar këto cilësi të tij, konkludojmë se, ai ishte mëshirë për njerëzimin. Ai barte barra, që ishin mbi mundësitë e tij dhe, për këtë arsye, All-llahu xh.sh., do të kërkonte që t’i ndër-priste këto teprime. Për këtë stërmundim të tij, duhej të kërkonte falje, sepse ato që ai bënte, nuk ishin kërkesë e All-llahut xh.sh.. Nëse konsiderohet qortim, ndaj Resulullahut, animi tij nga pa-besimtarët “sikur mos të kishim forcuar ty” themi se, ai kurrë nuk kishte anuar. Përndryshe, ajeti nuk do të fillonte me ndajfole ndalimi, që në fillim, me ‘sikur mos’! Dhe me këtë, i Lartësuari, na vërtetoi pengimin e kryerjes së kësaj vepre. Pastaj, na informoi se, aq sa është dashuria dhe afrimi tek All-llahu, aq gjëra, do të na mundësojë të shohim. Kjo formulë, vlen edhe në gjykim, ai vlerësohet sipas vendit dhe pozitës në shoqëri, varësisht, se si i ka përjetuar argumnetet e All-llahut, kur atij iu shfaqën. Dënimi i tyre, do të jetë i dyfishtë, ose siç na tregoi All-llahu, me Havarijunët: e kush nga ju, pastaj, do të mohojë, Unë do ta ndëshkoj me aso dënimesh, që nuk i kam dënuar ndonjëherë, më parë, krijesat” Njerëzimi ishte indiferent dhe mospërfillës, ndaj thirrjes. Sa herë, që All-llahut xh.sh. i dukej se, Muhammedit s.a.v.s., puna po i shkonte keq, e përforconte atë. Ata, në të shumtën e rasteve, nuk i përgjigjeshin ftesës së tij. Ai, bënte përpjekjet e tij maksimale dhe përpiqej të ishte sa më bindës. Ai ju tregonte, se çfarë do të fitojnë ose pësojnë në ahiret. Por, këtë përforcim të vazhdueshëm nga All-llahu, do t’a kuptojmë më mirë, pasi të kemi filluar të shpjegojmë mrekullinë e Israsë dhe Miraxhit, në kapitullin tjetër. Referencat 1. ↑ Kur'ani, Gafir 55 2. ↑ Kur’an, Israë, 74-75 3. ↑ Kur’an, Enfal, 67 4. ↑ Kur’an, Hixhr, 9 5. ↑ Kur’an, Teube 1 6. ↑ Kur’an, Teube 3 7. ↑ Kur’an, Teube 3 8. ↑ Kur’an, Teube 5 9. ↑ Kur’an, Teube 7 10. ↑ Kur’an , Teube 8-10 11. ↑ Kur’an, Teube 12-13 12. ↑ Kur’an, Teube 17 13. ↑ Kur’an, Teube 23 14. ↑ Kur’an, Teube 32 15. ↑ Kur’an, Fet’h 1 16. ↑ Nuk ka përkthim, janë shkronja të alfabetit arab. Sipas disa komenta-torëve, këto shkronja, janë shpallur nga All-llahu xh.sh., sa për t’i treguar njerëzimit, se edhe Kur’ani, ka përdorur shkronjat nga alfabeti juaj, sikurse që i përdorni edhe ju. Me këtë, sikur do të na thotë, se ju nuk mund të bëni një Kur’an të tillë. 17. ↑ Kur’an, Ta, Ha. 1-3 18. ↑ Kur’an , Kehf 6 19. ↑ Kur’an, En’am 33 20. ↑ Kur’an, Hud, 12 21. ↑ Kur’an, Fatir 8 22. ↑ Kur’an, Abese, 1-2 23. ↑ Kur’an, Enfal, 68 24. ↑ Kur’an, En’am, 66 25. ↑ Kur’an, Kehf 29 26. ↑ Kur’an, Junus 99 27. ↑ Kur’an, Kalem , 4 28. ↑ Kur’an, Shura 52 29. ↑ Kur’an , Enbija , 107 30. ↑ Kur’an, Nisa 59 31. ↑ Kur’an, 43 32. ↑ Kur’an, sureja Nasr. Përkthimi i kësaj sure është marrë nga përkthyesi H. Sherif Ahmeti 33. ↑ Kur’an, Gafir, 55 34. ↑ Kur’an, Muhammed 19 35. ↑ Kur’an, Enfal 33 36. ↑ Kur’an, Nisa 64 37. ↑ Kur’an, Teube 43 38. ↑ Kur’an, Teube 84 39. ↑ Kur’an , Teube 80 40. ↑ Kur’an, Fatir 23 41. ↑ Kur’an, Nexhm 3 42. ↑ Dy duart – Gramatika jonë ka vetëm shumësin dhe njëjësin, kurse arabët, përveç këtyre të dyjave, kanë edhe dysinë. Kur, janë dy persona, arabët e përdorin dysinë dhe kuptohet se janë dy persona ose dy duar etj. 43. ↑ Kur’an, Mesed 1 44. ↑ Kur’an, Isra 74 45. ↑ Kur’an Maide 112-115 46. ↑ Kur’an, Ahzab 32 U njoftuam, në kaptinat e mësipërme, rreth disa mrekullive, por kjo, që do të prezantojmë tani, ka dallim të dukshëm. Mrekullia e Isra-së dhe Miraxh–it është prezantuar, në shumë forma. Kjo mrekulli, është përfolur, ndoshta, më së shumti, dhe rreth kësaj janë shkaktuar polemika të shumta. Veprimet e mrekullive të tjera, të prezantuara para Isra-së, ishin të karakterit dezorientues, apo e çrregullonin mendjen e njeriut, ato dukeshin alogjike, ashtu siç i shpjeguam ato, në kapitujt e mëparshëm. Kur, All-llahu, krijoi gjithësinë, Ai, nuk e krijoi së koti dhe pa rregulla, por, atë e krijoi me rregulla shumë precise: dielli, yjet, toka, etj., kanë rregullat e veta, gjithashtu edhe uji ka rregullat e veta. Shkurt thënë, të gjitha krijesat e Zotit, kanë rregullat e veta. Edhe pse, All-llahu i Lartëmadhëruar, e krijoi këtë univers me rregullat e tij, kjo nuk do të thotë se, Ai e liroi atë plotësisht. All-llahu xh.sh., qëndron prapa gjitha krijesave të Veta, deri në Ditën e Kataklizmës. Prej kësaj, nënkuptojmë, se All-llahu është mbikqyrësi i gjithësisë. Duke qenë se Ai është mbikqyrësi i tërë kësaj, atëherë, Ai edhe mund t’i ndryshojë këto rregulla, nëse do të dëshirojë. Ato, mund t’ua ndryshojë në tërësi, ose veç e veç, ndonjë prej krijesave të Tij. Kjo pra, është mrekulli. Këto mrekulli, bëhen sa për t’u bin-dur besimtarët, për diçka që atyre u intereson. Shpeshherë, besim-tarët e All-llahut të Lartësuar, nga dëshira e madhe për Të, mezi presin që t’iu prezantohen mrekullitë. Kjo shpresë, i mban për të përforcuar besimin e tyre dhe, me të, gjithsesi, të dalë e vërteta e kësaj jete, si dhe të ngadhnjejnë para pabesimtarëve. Të gjitha këto mrekulli, kuptohen si vepra të dëshmuara nga turma njerëzish. Këta, kanë qenë prezent, gjatë kohës, kur mrekullia ndodhte. Ata, ishin bashkëkohës me të dërguarit e All-llahut xh.sh. Krahas dëshmitarëve okularë të kohës, prapë se prapë, kemi kundërthënie rreth mrekullive të pejgamberëve. E si mos të ketë kundërthënie, në mrekullinë e Isra-së së Mu-hammedit s.a.v.s., i cili ishte i vetëm, pa asnjë dëshmitar të qenies njerëzore. Këtu, proceset dhe rregullat e qiellit- ndryshuan. Kon-sideroj se është dallim shumë i madh. Kemi të bëjmë me thëniet e Muhammedit s.a.v.s., i cili ishte i vetëm. Ai kishte udhëtuar, me trup, nga Xhamia e Qabes, në Mekë, për në xhaminë e Aksasë, në Jerusalemin e sotëm, pastaj u ngrit në qiell. Pastaj, ishte njeriu i vetëm, që iu hapën dyert e qiellit, për të shkuar atje me trup e me shpirt. Ai, arriti deri në Sidretul Munteha[1]. Studijues të shumtë, i kanë shprehur mendimet e tyre të ndry-shme, rreth këtij udhëtimi, nëse Muhammedi s.a.v.s., ka udhëtuar me trup dhe me shpirt, apo vetëm me shpirt. Do të ishte më afër logjikës, sikur të thuhej se shkuarja e tij ishte vetëm me shpirt, ky është mendimi i disa dijetarëve muslimanë. Ai, Pejgamberi s.a.v.s., na rrëfen se çfarë kishte parë atje, gjatë kohës, kur të tjerët ishin në gjumë, ashtu siç i tregojnë, njerëzit e rëndomtë, ëndrrat e tyre. Si-pas këtyre dijetarëve, del se nuk duhet polemizuar shumë rreth shkuarjes së tij, s.a.v.s., në Isra dhe Miraxh. Sipas tyre, rrëfimi i tij, ndeshet me trurin dhe logjikën e shëndoshë. Po, edhe sikur të shpjegohet kështu, nuk i humb vlera e mrekul-lisë. Të gjithë atyre, që e ndajnë këtë mendim, shfrytëzoj rastin t’u them se, veçantia dhe madhështia e këtij udhëtimi, qëndron, pikërisht, në shkuarjen e tij me trup. Ky është thelbi i këtij diskutimi. E para, truri dhe logjika e njeriut, nuk është i njëjtë. Ato nuk krahasohen me mundësitë e All-llahut të Lartësuar. Kur kemi të bëjmë me All-llahun, ose, kur është Ai në pyetje, asnjëherë mos e barazo Atë me mendjen tënde. Asnjëherë, mos mendo, se kjo mund të jetë më afër, ose më larg mendjes tënde. Kur jemi pranë kësaj situate, duhet t’a kuptojmë, se të gjitha ligjet dhe proce-set stagnojnë. Kodet e logjikës dhe gjykimet tona njerëzore, ngelin, sepse, protagonist, është All-llahu xh.sh. Duke u bazuar në atë, sa më sipër theksuam, nëse ne mundo-hemi t’a vejmë mrekullinë e Israsë dhe Miraxh-it në diapazonin tonë, e të gjykojmë sipas logjikës, pastaj të deklarojmë, se do të ishte më afër mendjes, sikur të themi se udhëtimi i tij ishte me shpirt, e jo me trup, atëherë ne kemi filluar t’i ngatërojmë punët. Nëse ndodh kjo, atëherë, ne po e barazojmë logjikën dhe mundësitë tona, me ato të All-llahut të Lartëmadhëruar. Këtu fillon gabimi, kur ne fillojmë t’i transferojmë ose barazojmë kompetetcat e All-llahut, me ato tonat. Them, se kjo, nuk duhet të ndodhë dhe nuk duhet të vazhdohet me këtë mendje, sepse, ato nuk krahaso-hen në asnjë mënyrë. Kur, dikush, që në start, mundohet të më vërtetojë, se shkuarja e tij me shpirt është e logjikshme, atëherë nuk mbetet çfarë të flas me të, sepse ai e krahason veten, me Atë, që ia ka krijuar mendjen atij. I krijuari, asesi nuk mund t’i barazojë kompetencat me Krijue-sin. Nuk ka kut matës, nuk duhet t’a lejojmë veten, t’a krahasojmë Krijuesin, me universin dhe ligjet e tij. Krijuesi i mundësoi, logjikës së njeriut, të zbulojë disa nga proceset e Tij, me qëllim që t’i kup-tojë dhe të ketë dobi prej tyre. Ligjet e tokës, dalin nga dituria e All-llahut në diturinë njerëzore, ashtu siç e shpjeguam edhe më lart. I Lartësuari i dha mendjes, aq mundësi, sa për të patur mundësi t’i shfrytëzojë të mirat e kësaj bote. Shtrohet pyetja, pse e bëri këtë? Si duket e bëri për një, të vetmen arsye. I Lartësuari urdhëroi, që njeriut t’i binden ose nënshtrohen të gjitha krijesat e tjera, që gjenden në tokë e qiej. Po detyrohem t’a përsëris edhe një herë, se mrekullitë, të cilat na prezantoi i Lartësuari, nuk kanë ndonjë qëllim tjetër, përpos for-cimit të imanit ose besimit tonë. Në momente të ndyshme kohore, kur besimtarët tregonin luhatjet e tyre ndaj besimit që kishin, atyre ju vinte ndihma (mrekullia) nga qielli, sa për t’ua forcuar besimin. Mrekullitë, u përkasin atyre kohërave, ato nuk përsëriten kurrë. Ata, të cilët i kanë parë, ju besojnë atyre, kurse ata, që nuk i kanë parë, mund edhe të mos u besojnë. Sikur, këto mrekulli, të mos rrëfe-heshin nga Kur’ani, ose, sikur, të mos ishin nga i Lartëmadhëruari, ato mbase do të shkruheshin nëpër librat e historisë. Nëse, me këto, do të merreshin historianët, atëherë besimi ose mohimi tyre, do t’u lihej parapërgatitjeve edukative të njerëzve dhe aftësive log-jike të tyre. Por, kur është fjala për Kur’anin, ato tregime (mrekulli) janë, padyshim, të vërteta. Tani, përderisa, kemi të bëjmë me mrekullinë e Isra-së dhe Miraxh-it, kjo dallon nga ato të tjerat, sepse kjo nuk ka ndodhur në prezencën e besimtarëve. Kjo ngjarje, nuk kishte për qëllim forcimin e besimit të tyre. Kjo kishte të bënte, drejtëpërdrejt, vetëm me të dërguarin e All-llahut xh.sh. Pra, kemi të bëjmë me një mrekulli, e cila nuk është si veprat e tjera, që të shërbente për forcimin e imanit të besimtarëve. Prandaj, kur i dërguari i All-llahut s.a.v.s., iu tregoi njerëzve për atë, një numër i tyre nuk i besoi. Përderisa, ishte e ndryshme nga qëllimet e mrekullive të tjera, atëherë, cila ishte rëndësia e mrekullisë së Isra-së dhe Miraxh-it? Kjo mrekulli, dallohej nga të tjerat, sepse me këtë rast, i dërguari i All-llahut, obligohej për t’i informuar besimtarët me dispozitat më kryesore të Islamit. Njerëzimi do të obligohej me faljen e namazit. Kjo ngjarje madhështore, duhej të kurorëzohej, drejtëpërdrejtë, nga All-llahu i Lartësuar, pa shpallje. Duke e ngritur rëndësinë e saj, njëkohësisht, edhe e tregoi fuqinë e Vet. Përderisa i Lartëmadhëruari, drejtëpërdrejtë, e obligoi njerëzimin me këtë obligim, dhe e veçoi prej të tjerave, atëherë, ky, nuk duhet të lihet në asnjë mënyrë. Në muajin e Ramazanit, kemi raste, që njeriu lejohet të mos agjërojë, kur është në udhëtim, ose i sëmurë …, por këto, pastaj, duhet t’i plotësojë në ditët e tjera. Sikur të mos ketë mundësi edhe në ditët e tjera, atëherë, atij i lejohet t’i ushqejë të varfërit. Zekati, nuk është obligativ për mbarë njerëzimin. Ky, obligim, është vetëm për të pasurit. Ata, që nuk kanë pasuri, lirohen edhe nga lëmosha, sepse nuk obligohen as për atë. Haxhi, gjithashtu, është një obligim për besimtarët, por ai, vlen vetëm për ata, që kanë mundësi. Pra, përsa u përket obligimeve kryesore, që duhet t’i kryejë njerëzimi, të gjitha kanë tolerancë. Këtu, bën përjashtim namazi, ky obligim, nuk ka kurrfarë tolerance. Namazi, është i obligueshëm, si në luftë ashtu edhe në paqe, bile edhe në fushëbetejë. Gjthashtu, si gjatë kohës kur je i shëndoshë, ashtu edhe i sëmurë. Nuk bën për-jashtim edhe udhëtimi, kur jemi në lëvizje, ose kur nuk jemi në lëvizje. Njeriu mund të falet në shtrat, nëse nuk mund të qëndrojë në këmbë. Ai mund të falet ulur, nëse nuk mund të bëjë sexhde ose ruku. I Lartësuari, kohës së namazit nuk i ka lënë mundësi zëvendësimi. Pra, njeriu obligohet të falet, gjatë udhëtimit, sëmund-jes, etj. Këtu, kemi parasysh, të gjitha lehtësimet që ju janë dhënë të sëmurëve, ose bashkimin e namazeve, duke qenë se jemi në ud-hëtim etj, nga dispozitat e njohura përrreth namazit. Namazi, qenka lidhje direkte, ndërmjet robit dhe Zotit të tij. Prandaj, kurrë, mos u shkëput nga namazi. Secili vakt i namazit, ka kohën e vet të caktuar, ka performancat, ekskluzivitetet dhe rëndësitë e veta. Secili namaz, është i lartësuar dhe ka madhështinë e vet. Pas gjithë këtyre veçorive madhështore, ai të mbron nga veprat e liga dhe të ndyta. Duke qenë si ndërlidhës mes robit dhe Zotit dhe duke qenë se të mbron nga të ligat dhe ndytësirat, ky obligim iu kurorëzua pejgam-berit, drejtëpërdrejtë, nga All-llahu i Lartëmadhëruar. Namazi ju obligua në vendin më të pastër e më të nderuar, në Sidretiu al Munteha[2], u obligua në vendin më të afërt, me All-llahun e Lartëmadhëruar. Në atë vend të afërt, nuk ka mundur të afrohet as edhe Xhebraili (një prej melaikeve, ose ndryshe postieri ndërmjet Krijuesit dhe krijesave shën.i përkth.). Kur arriti, Xhebralili me të dërguarin e All-llahut s.a.v.s., në Siderutl Munteha, i tha atij: tani do të vazhdosh i vetëm. Muhammedi s.a.v.s. i tha: Jo, ti do të vish me mua! Ai ju përgjegj: sikur të vazhdoj do të digjem, kurse ti po vazhdove do të depërtosh. Nga kjo nënkuptojmë, se prej dritës së All-llahut xh.sh., në atë vend, nuk mund të mbijetojë as edhe me-leku kryesor. Vend madhështor dhe i shtrenjtë! Vend, që i përket vetëm Lartëmadhërisë së Tij, atë ia mundësoi robit të tij, vetëm e vetëm, për t’ia dhënë detyrimet – obligimet e Tij. Tani, mundemi t’a vlerësojmë rëndësinë e namazit, si një nga obligimet e dispozi-tave të adhurimit. Para se të dalim nga kjo temë, e të argumentojmë, se sa është e diskutueshme kjo mrekulli, mua më janë grumbulluar, në kokë, disa pyetje. Pyetja e pare: A thua, pse ndodhi Isra-ja dhe Miraxh-i, e nuk ndodhi vetëm Miraxh-i? Pse u desh, që All-llahu të kërkojë që robi i Tij të shkonte, prej Mesxhidul Haram (Qabja në Mekkë, sh.p) deri në Mesxhidul Aksa (Xhamia në Jerusalem sh.p.), dhe pastaj të ngji-tej, në qiell. Me siguri, kemi të bëjmë me një Urtësi, në këtë mrekulli. I dër-guari i All-llahut s.a.v.s., ishte obliguar nga Ai, që për çdo ndodhi t’a informonte popullin. Ishte detyrë, me të cilën ishte i ngarkuar, nga i Lartësuari. Kjo detyrë, nuk i ishte dhënë në prezence të mbarë njerëzimit, ose para një pjese të tij. Kjo, ishte bërë vetëm në mes tyre. Prandaj, i Dërguari All-llahut s.a.v.s., ishte shumë i ku-jdesshmëm, gjatë marrjes së lajmeve nga Ai, sepse ishte ndërmjetësues, ndërmjet atyre ndodhive, që All-llahu shprehte dëshirën për t’a informuar krijesën e Tij. Për të patur argumente dhe për t’a besuar Miraxhin, i Lartësuari, para se të shkonte në Miraxh, e shëtiti rrugës për në Jerusalem. Udhëtimi nëpër tokë, nga Mekka (Qabja) deri në Jerusalem (Isra), është një prej shenjave tokësore. Në atë kohë, udhëtimi për në Xhaminë e Aksasë, nuk ishte i pamundur. Karvanet, e përshkonin atë, për disa javë. E rëndësishme, për ne, është se ai udhëtim ishte i njohur, pa marrë parasysh se me çka udhëtohej. Tani, së pari, këtu kemi mrekullinë e udhëtimit. Sepse udhëtimi, u bë brenda një kohe, relativisht, shumë të shkurtër. Pikë së pari, në këtë udhëtim, mrekullia është në kohë. All-llahu xh.sh. nuk ka të bëjë me vendin dhe hapsirën. Më pas, atë e ngriti në qiell dhe e ktheu po atë natë. Njerëzit, me shumë vështirësi do t’a kup-tonin kohën vajtje-ardhje. Tani, kishin një preteks të mohimit, për ta, kjo ishte dokërr dhe nuk besohej. Por Muhammedi s.a.v.s., i lajmëroi ata, se cili karvan është para arritjes në Mekkë si dhe disa të tjera, që i kishte parë gjatë vajtje-ardhjes së tij, Mekke–Jerusalem. Atyre, ua përshkroi xhaminë e Ak-sasë. Të gjitha këto tregime, ishin dëshmi të mentalitetit njerëzor, në tokë, për mrekullinë. Ky ishte qëllimi. Pasi ju tregoi çfarë kishte parë dhe, pasi, që të gjitha ato dolën të sakta, padyshim, se kjo paraqiste një argument të shëndoshë, se All-llahu i Lartëmad-hëruar, i kishte prishur të gjitha ligjet logjike njerëzore, të cilat, kanë të bëjnë me qiellin. Përshkrimi i udhëtimit tokësor të tij, ose argu-mentet e tij të tokës, bënë që të besohet edhe ngjarja e ngritjes së tij në qiell. Isra-ja, udhëtimi tokësor, konsiderohet mrekulli, qëllimi i këtij udhëtimi, ishte argumenti tokësor, me të cilën, i Lartësuari, i prishi të gjitha ligjet dhe rregullat tokësore, për të Dërguarin e Tij. Ud-hëtimi, u realizua për një kohë shumë të shkurtër, ose në pakohësi. Me këtë ndodhi të dëshmuar, i Lartësuar, i bindi, ata, për mundësinë e All-llahut, i cili, mund të bëjë çfarë të dëshirojë, për të Dërguarin e Tij. Kur, Ai, ishte në gjendje t’i ndryshojë ligjet tokësore, Ai, pra, e ka po atë mundësi, që t’i ndryshojë edhe ligjet qiellore. Pastaj kur t’u tregojë, Muhammedi s.a.v.s, atyre, të jetë bindës dhe i besueshëm. Për t’a kuptuar logjika njerëzore, ngjarjen në tërësi dhe për t’a besuar atë, Isra-ja ishte një argument përforcues i një parahyrjeje, ose i një paraargumenti. Pas gjithë kësaj që thamë, kemi njerëz, të cilët tani mund të thonë, se sot mund të udhëtohet për më pak se gjysëm ore. Kjo, që mund të flitet tani, nuk e prek aspak mrekullinë. Mrekul-lia e All-llahut, mbetet mrekulli e shenjtë, sado që të përparojë shkenca. P.sh., Isau a.s.,më parë, i shëronte të lebrosurit dhe të zgjebosurit, ai atë e bënte vetëm me një të prekur me dorë. Sot, shkenca ka përparuar dhe, duke e përdorur ilaçin, i shëron të le-brosurit dhe të zgjebosurit. Mrekullia, për dallim nga mjekësia, mbetet mrekulli, sepse nuk mund të vijë në asnjë mënyrë koha, për t’i shëruar të sëmurët, vetëm me një të prekur, ashtu siç vepronte Isau a.s. Ashtu është edhe me mrekullinë e Muhammedit s.a.v.s. Sot, me ndonjë mjet, mund të kalohet ajo largësi, për atë kohë, që ai e kaloi, por askush nuk mund të udhëtojë, sikur që udhëtoi ai, vetë me trup. Kjo është një mrekulli, njeriu nuk e ka mundësi të tillë. Njeriu nuk mund të fluturojë pa ndonjë aparat, sikurse i ngjau Muhammedit s.a.v.s. Kështu që, mrekulia është diçka shenjtërore, e përhershme, në formën e ndodhisë dhe nuk ka asnjë mundësi, që një njeri të bëjë një gjë të ngjashme si ajo. Na ka ngelur një pyetje shumë e rëndësishme. All-llahu i kishte folur Musaut a.s. në tokë, atëherë, shtrohet pyetja: pse duhej që namazi të obligohej në qiell, vërtetë, pse nuk i foli edhe Muham-medit s.a.v.s., në tokë, ashtu siç bëri me Musanë a.s.? Thamë se, mrekullia e parë, ishte Israja, si shenjë tokësore. Në të kthyer, i Dërguari u tregoi se çfarë kishte parë, gjatë këtij ud-hëtimi. Ishte shenjë tokësore, sa t’ia afrojë të kuptuarit njerëzor, ndodhinë ose ngjarjen qiellore. Për t’a besuar atë, ju tregoi për kar-vanet, dhe shumë dëshmi të tjera, gjatë këtij udhëtimi Mekke - Je-rusalem. Këto të gjitha, vërtetojnë besueshmërinë e tregimit të tij për mrekullinë e madhe, si dhe kujtdo tjetër që i tregohej për të. Kjo pra, ishte mëshira e All-llahut, për logjikën njerëzore. Kur, një sekret i All-llahut të Lartësuar, shfaqet, ai kalon kompetencat e logjikës njerëzore. Ai, është jashtë domenit njerëzor, prandaj, mëshira e Tij, sjell shembuj të përafërt, sa të bëhet e mundur për t’a kuptuar, gjithashtu, kjo, në të njëjtën kohë, shërben sa për t’a for-cuar imanin e tyre. Nuk ju jep hapësirë manipulimi pabesimtarëve, të cilët, vazhdimisht, mundohen dhe janë munduar, të fusin huti dhe dyshim në këtë fe. Ishte në dijen e Tij, prandaj shohim All-llahun e Lartëmadhëruar, të sjell shembullin për ata njerëz, të cilët e adhurojnë shkencën, se do të mburren me arritjet e tyre, duke e harruar mundësinë e All-llahut të Lartësuar. Atyre ju thotë: “…vërtetë, për ata, të cilët i drejtohen (adhurojnë) atyre, përveç All-llahut, nuk janë në gjendje të krijojnë as edhe një mizë, sikur të mblidhen të gjithë…..deri në fund të versetit…të dobët janë edhe kërkuesi, dhe ai që hulumton (shkencëtari)”[3]. Sot me përparimin e shkencës, njeriu ka arritur të shkojë edhe në hënë, por ai, nuk është në gjendje të krijojë flatra të një mizeje. Kështu pra, kemi shenja dhe ngjarje të ndryshme, që na tregohen, si p.sh. rreth vdekjes, jetës ose ringjalljes etj., të gjitha këto, janë treguar me qëllim të afrimit dhe të kuptuarit sa më të mirë. Këto, gjithashtu, konsiderohen ndihmë për logjikën njerëzore, dhe njëko-hësisht, këta shembuj, shërbejnë për t’ua forcuar imanin besim-tarëve, kundrejt mohuesve të kësaj feje. Kur’ani na tregon edhe shumë mrekulli të tjera, disa prej të cilave, do t’i përmendim që tani, kurse të tjerat, në të ardhmen e afërt, inshalla. Të kthehemi, tek mrekullia e Isra-së dhe Miraxh-it, tek pyetja më e rëndësishme. Pse, All-llau i Lartëmadhëruar, i ka folur Musaut a.s. në tokë, ndërsa Muhammedin s.a.v.s., e ka ngritur në qiell? Para se të filloj të përgjigjem në këtë pyetje, t’i kthehemi fillimit të ajetit kur’anor “Subhanel-ledhi esra… i Lartësuar qoftë Ai, i cili mori për udhëtim…”[4]. Ai, i cili e mori, është All-llahu i Lartëmadhëruar, kurse ai, i cili udhëtoi me Të dhe u ngjit për në qiell, është Muhammedi s.a.v.s. Pra, vepra i përket All-llahut. Përderisa kemi të bëjmë me një veprim të All-llahut, duhet t’a dimë mundësinë e atij që vepron, në këtë rast të All-llahut xh.sh. Ne e dimë, që All-llahut nuk i përcaktohen kufij e as rregulla, me të cilat do të matej logjika e njeriut. Ai, nuk ka të bëjë me vendin dhe hap-sirën. Nëse bazohemi në këto që thamë tani, kur të flasim për mre-kullinë, duhet t’a kemi të qartë dhe t’a kuptojë logjika jonë, se kemi të bëjmë me mundësitë dhe fuqitë e All-llahut xh.sh. Edhe një herë t’i kthehemi pyetjes. Pse i foli All-llahu Musaut në tokë, kurse Muhammedin e ngriti në qiell? A thua nuk qe në gjendje t’i fliste edhe këtij në tokë? Përderisa Ai, nuk ka të bëjë me kufij, as me vend, e as me hapsirë, pse e ngriti atë? Kur ne flasim për këtë, prapë po them se nuk duhet të gjykojmë me parametrat tona. Koha dhe vendi, janë një prej krijesave të All-llahut. Ato i krijoi për shërbim të njeriut, në tokë, Ai nuk ka të bëjë me to, prandaj, unë, nuk duhet t’a kuptoj mrekullinë sipas pa-rametrave dhe mundësive të mija si njeri. Tani, këtë, unë duhet t’a kuptoj si mundësi të All-llahut të Lartëmadhëruar. Nëse them dis-tancë, ose nëse them e ngriti, kjo nuk duhet kuptuar si një ngritje në lartësi. Kur ne mësojmë se All-llahu i Lartëmadhëruar e ngriti Muhammedin s.a.v.s., nuk duhet kuptuar, siç ne e kuptojmë ngrit-jen, këtu kemi të bëjmë me ngritjen, sipas mundësive të Lartëmad-hërishmit. Veprimi ndërlidhet me mundësinë. Kështu që, i Dërguari i All-llahut s.a.v.s., me mundësinë e All-llahut, arriti në një vend, vend, në të cilin nuk kishin shkuar as me-laiket. Siç ekzistojnë ligjet dhe rregullat tokësore, po ashtu edhe qielli ka rregullat dhe ligjet e veta. Sipas këtyre regullave, asnjë njeri, nuk mund të arrijë në qiell, ose të dalë nga bota tokësore. Kur them bota tokësore, nuk e kam fjalën për hënën, e as planetet që janë përreth tokës, e as diellin, sepse të gjitha këto, janë planetet të diellit dhe, të gjitha këto, kanë të bëjmë me rregullat dhe ligjet, që i krijoi All-llahu i Lartëmadhëruar për një çështje, e cila i përket vetëm Atij dhe këto ndikohen njëra prej tjetrës. Sikur të zhdukej dielli, do të mbaronte jeta në tokë, sikur të zhdukej hëna, do të kishim ndryshime shumë të mëdha në hemis-ferën e tokës. Bashkësia e planeteve dhe çdo gjë, që ne e shohim është vetëm një bashkësi. Këto, të gjitha, u krijuan nga All-llahu, për t’i shërbyer njeriut. Dielli jep ngrohtësi që t’i hapë rrugë jetës, si florës ashtu edhe faunës etj. Sikur të humbte dielli, toka do të shndërohej në akullnajë, ose diçka tjetër, dhe nuk do të kishte jetë. Çdo gjë që na rrethon, është për shërbimin tonë. Erërat, retë, dhe ligjet e gjithësisë i janë bindur ose nënshtruar njeriut. Pra, brendia e këtij sistemi diellor, i shërben njeriut, por, ne kemi edhe qindra sisteme të tjera, jashtë këtij sistemi diellor. Ashtu sikurse sistemi ynë dhe çdo sistem tjetër, i ka ligjet dhe rregullat, si-pas urdhërave që i ka paraparë i Lartëmadhëruari për ta. Por, kur kemi të bëjmë me All-llahun, ne, nuk duhet të harojmë se mundësia i referohet të Lartësuarit, me Të, prishen të gjitha ligjet dhe rregullat për Muhammedin s.a.v.s.. Me lejen e Tij, ai, doli nga të gjitha bashkësitë qiellore (megagalaktikat), atij iu mundësua të shohë shumë gjëra, deri sa arriti në Sidretu Munteha, për t’i dëg-juar edhe majat e lapsave. Kjo largësi ose distancë, nuk e përkufizon vendin. Shikimi i Muhammedit s.a.v.s., është trans-feruar, me mundësinë e All-llahut nga megagalaktikat, në diçka shumë më madhështore. Ky transfer, le të kuptojë ndryshimin e vet natyrës së njeriut, duke ndyshuar prej një pozite në të tjetrën. Diçka, më afër, logjikës sonë. Dua të them, se i Lartësuari, na ka dhënë të gjitha shenjat qiellore dhe shembuj, për të na afruar kup-timin dhe të duket e logjikshme. Kur njeriu është zgjuar, duke qenë në këtë gjendje, ai e jeton jetën e vet, sipas natyrës së tij të përdit-shme. Kur ai bie në gjumë, ai sheh gjëra, që nuk i përkasin ligjeve të jetës së tij të përditmshe. Sheh vende, të cilat asnjëherë në jetën e tij nuk i ka parë, e as që i ka dëgjuar. Ai sheh ose flet me njerëz, të cilët kanë ndërruar jetë shumë vite më parë, e shumë gjëra të tjera, të cilat nuk përputhen me logjikën dhe jetën e përditshme. Sheh veten në maja të maleve, dhe zbret poshtë pa ndonjë problem, ose transferohet nga një skaj në skajin tjetër të botës. Ndodh të shohë dijetarë, që nuk i përkasin kësaj bote. Të gjitha këto, ndodhin për një interval kohor shumë të shkurtër, duke qenë në gjumë. Kur të zgjohet, të gjitha humbin prej tij dhe ai vazhdon jetën e tij të përditshme. Ç’kuptim ka e gjithë kjo? Kjo nënkupton, se natyrshmëria e njeriut dhe ligjet, me të cilat vepron ai, nuk janë po ato ligje dhe rregulla, duke qenë në gjumë. Ai sheh symbyllur, flet gojëmbyllur, dëgjon atëherë kur mbretëron qetësi absolute. Të gjitha këto ndodhin duke qenë në gjumë. Pse? Sepse natyra e njeriut të zgjuar, ka ndryshuar. Kur ndryshon natyrshmëria, ndyshojnë edhe ligjet. Ligjet e gjumit, nuk kanë nevojë për sy, që të shikojnë, e as vesh, për të dëgjuar etj. Këto rregulla të njeriut, vlejnë vetëm kur është zgjuar, sepse njeriu është shndëruar në një natyrë tjetër. Me të, korrespon-dojnë ligje të tjera. Ato janë për një kohë të caktuar. Kur, kjo i ndodh njeriut, duke fjetur dhe shohim se trupi i tij nuk lëviz, atëherë pse duhet t’a komplikojmë vështirësinë e të kuptuarit të mundësisë së All-llahut, i Cili është krijues i këtyre ligjeve dhe rregullave, për t’a marrë robin e Vet me trup dhe për t’a tranferuar atje, ku, Ai, do të dëshirojë? Tani, kur kjo pamje, iu afrua logjikës së njeriut, deri në këtë afërsi, mund të konstatojmë se e kuptojmë edhe mrekullinë e Muham-medit s.a.v.s. E kutojmë prishjen e ligjeve dhe rregullave njerëzore dhe shkuarjen e tij me trup. Ishte një mrekulli, të cilën i Lartëmad-hëruari dëshiroi të na e tregojë, sepse e njëjta gjë e përafërt, edhe neve na është mundësuar, por vetëm në natyrën e rëndomtë, duke qenë në gjumë. Me fuqinë e All-llahut të Lartësuar, mrekullia kishte ndodhur. Muhammedi kishte parë krijesat më të mëdha të All-llahut, në qiej, kurse Musau kishte parë krijesat e All-llahut, në tokë. Këtu, shohim ndryshimin ndërmjet dy mrekullive. Sa i përket të folurit të All-llahut, kjo kishte ndodhur në një vend, që njihet si mrekulli, ose në vendin e shenjave. Ishte, pra, ky vendi, që All-llahu kishte dashur t’i shfaqet të dërguarit e Tij. Atij, i kishte shfaqur disa prej krijimeve të Tij madhore, në tokë. Atij, gjithashtu, edhe i kishte folur në tokë, kurse Muhammedit s.a.v.s., i kishte shfaqur disa prej krijimeve të Tij madhore, në qiejt e lartë, dhe i kishte folur në Sidretu al Munteha. All-llahu është prezent në çdo vend dhe në çdo hapsirë. Të folurit nuk përcaktohet me vendin, sepse All-llahu, në të njejtën kohë, është në tokë dhe në qiell. Por, ajo që ishte me rëndësi, ishte zbulimi i krijesave të mëdha. Kur, All-llahu, ia shfaqi Musaut krijesat madhore, ai ishte në tokë, gjithashtu biseda u bë në tokë. Kurse, Muhammedi s.a.v.s. i pa krijesat madhore të All-llahut në qiell dhe biseda u zhvillua në vendngjarjen e mrekullisë. Kjo jep të kuptohet, se All-llahu është në çdo vend. Pra, nuk qenka ashtu siç thonë disa dualistë, se All-llahu e ngriti Muhammedin s.a.v.s. lartë, sa për të biseduar me të. All-llahu i Lartësuar përcaktoi vendin. Ai, në dy ajete kur’anore, na tregoi se i foli Musait, në tokë dhe Muhammedit, në qiellin e lartë. Me këto të dhëna, Ai na ka treguar se gjendet në çdo vend, gjithashtu na jep argumenteve të shumta të pakufizuara, se Ai i flet kujt të dojë dhe si të dojë, pa marë parasyshë se ngjarja do të zhvil-lohej në tokë ose në qiejt e lartë, ose në cilëndo pjesë të sundimit të All-llahut. Këto argumente të All-llahut, vërtetojnë se Ai nuk ka kufij, në kuptimin sipërfaqësor dhe atij hapësinor. Pra, Isra-ja dhe Miraxh-i, që të dyja kishin ndodhur. Ai udhëtim ishte me trup dhe shpirt, së bashku. All-llahu iu kishte dhënë pe-jgamberëve të tjerë mrekullira. Të gjitha ato kishin për qëllim, prish-jen e ligjeve dhe rregullave tokësore, të cilat Ai Vetë i kishte vendosur. Mrekullia e Ibrahimit, Musait, Isait etj., të gjitha kishin për qëllim t’i bindin njerëzit, se ligjet dhe rregullat tuaja nuk vlejnë gjithnjë dhe për secilin. Ato, mund të prishen, sikurse ndodhi kur ia prishi zjar-rit, cilësinë e tij të diegies, për Ibrahimin a.s., i prishi ligjet e ujit, sa për të kaluar Musau detin, edhe Isai i ngjallte të vdekurit, me lejen e All-llahut, kurse, për Muhammedin s.a.v.s., i prishi rregullat e tokës dhe qiellit, duke e transferuar atë, nga Mekka për në Jerusalem, për një kohë shumë të shkurtër. Me këtë, e prishi ligjin tokësor, që Vet e kishte vendosur. Pastaj, ia shtoi kësaj mrekullie edhe pjesën tjetër, duke i prishur edhe rregullat e qiellit. Natyra e njeriut është, që trupi të mos fluturojë në qiell, por këtë rregull, e theu për Muhammedin s.a.v.s. Bëri që të shkojë me trup, deri në Sidretu al Munteha, për t’ia treguar krijesat e mëdha të Tij. Tani, të vazhdojmë, me ajetin Kur’anor: “ Pastaj u lëshua e iu afrua. Dhe ishte në largësi sa dy harqe, ose edhe më afër.”[5] Kuptojmë se ishte në vendin e Tij dhe zbriti më afër. Këtu, kemi të bëjmë me largësi ndërmjet distancave. Por, kuptimi, ndryshon plotësisht. Ne, matjet tona të largësisë dhe të afrisë, i bëjmë mes distancave. Koha dhe vendi, janë të krijuara nga All-llahu i Lartësuar. Edhe pse, të dyja, janë të krijuara nga All-llahu xh.sh., ato, në fakt, nuk i shërbejnë Atij. Ai, nuk shërbehet as me vendin, e as me hapësirën, sipas paragjykimeve tona, prandaj nuk duhet të kthehemi përsëri, e të na kaplojnë paragjykimet tona, e t’a fusim logjikën në një kënd, e të mendojmë me ligjet tona. Duke qenë në këtë gjendje, dhe ashtu siç thashë shumë herë, All-llahu e ka mëshiruar mendjen e njeriut duke i dhënë mundësinë e të kuptuarit të përafërt, edhe pse ato janë mbi mundësinë e mendjes. Sikur t’a analizojmë këtë thënie, sipas parametrave njerëzore, është sikur t’i themi dikujt, se filani është shumë afër me zemër me filanin, ose themi, janë shumë të përafërt me njëri-tjetrin. Kjo shprehje, a nënkupton të jetë paracaktuar ndonjë distancë? Jo. Ndodh që dikush të jetë shumë afër meje ulur me trup, por që zem-rat tona janë aq të largëta, sa që ai mund të konsiderohet më i ur-ryeri, ose më armiku ose njeriu më i papërshtatshëm. Po ashtu, ndodh që dy persona të jetojnë në një shtëpi, në një kulm, por që janë shumë të ndryshëm nga njëri-tjetri dhe, kështu, jetojnë në një largësi shumë të madhe. Dashuria, urrejta, tradita, zakoni ose gjithçka, që mund të thuhet në të, a varen nga afrimi i distancës? Pra, afrimi me njeriun në afërsi trupore, nuk do të thotë, gjithmonë, të jesh i afërt me të, si-kurse kemi afrim, me një njeri, që me trup është larg, por me zemër është shumë afër. Distanca, nuk është gjithmonë shenjë e afrimit ose e largimit ndërmjet dy personave. Atë, nuk mund t’a vlerëso-jmë me matjen e distancës ose me ndonjë matës tjetër. Pas gjithë kësaj që thamë, nuk duhet t’a marrim ajetin Kur’anor: “Dhe ishte në largësi sa dy harqe, ose edhe më afër...” në kuptimin e distancës. Por, do t’a kishim marrë afrim shpirtëror, me zemër. Sikur t’a zbërthenim këtë përmbajtje, edhe më shumë, do të ki-shim thënë: p.sh. kokrrat e tespive i kishte në dorë, personalisht dua t’a thjeshtoj këtë përmbajtje edhe më tepër, sepse dua të jem preciz në atë, që them: I Dërguari i All-llahut xh.sh., ka dëgjuar kokrrat e tespive në dorë. Kokrrat e tespive, mund të jenë në duart e besimtarit dhe jobesimtarit. Çdo gjë, që ekziston, e adhuron dhe e lartëson (heq tespih në mënyrën e vet, sh.p.) All-llahun. Të gjitha këto lloje, ne nuk i kuptojmë e as i dëgjojmë. Këto nuk i nënshtro-hen dëshirës së njeriut, e as që ka, ai, ndikim në to. Të lartësuarit (tespih), është në dëshirën e All-llahut xh.sh. Kur i Dërguari i preku guralecat ose kokrrat, i ka dëgjuar duke lartësuar Atë, sepse dëshira e All-llahut të Lartësuar, ishte që t’ia zbulojë atë. Secili njeri, kur i prek kokrrat e tespive, nuk i dëgjon shprehjet e tespihëve (duke ju falur, ose latrësuar All-llahut), sepse, Ai, nuk ia ka zbuluar atij atë lloj lartësimi. Ky lloj afrimi, nënkupton shprehjen e të afruarit, tek All-llahut i Lartësuar. Ai, ia bën të mundur t’ia afrojë gjësendin (të sheh gjëra) kur të dojë dhe si të dojë, pastaj, i Lartësuari, thotë për Dautin a.s.: “ Vëtetë, Ne i bëmë malet t’ju binden (urdhërit Tonë) dhe ato së bashku Lartësojnë (duke bërë tespih Madhërinë e All-llahut) çdo Ashij (nga pasdita, deri në mbrëmje) dhe Ishrak (prej paslindjes së diellit, deri në mesditë)”.[6] A nënkupton kjo, se malet ndalen nga tespihët, i Larësuari thotë: “ ...s’ka gjë (prej gjitha krijesave ) që nuk (i falet Atij) e Lartëson Atë, duke i shprehur falenderim, por që ju nuk e kuptoni Lartësimin e tyre (ju nuk e kuptoni gjuhën e tyre)...”[7] Nga kjo kuptojmë, se çdo gjë që ekziston, i bën tespih All-llahut të Lartësuar. Ai, i Cili ia ka dhënë të shprehurit maleve, Ai e kupton mënyrën e të falurit të tyre, sepse këtë lloj lutjeje e dëgjonte Dauti a.s. Disa injorantë, duan të dinë se në cilën gjuhë ata luten!? Unë, personalisht, habitem me pyetjet e tyre. Gjuha nuk është e përcak-tuar me të folurit. Sinjalet e aparaturës, pa ndonjë lidhje kabllovike statike, transferohen nëpër botë. Këtë lloj gjuhe, nuk mund t’a kup-tojë askush nga ne, përveç atyre që e kanë zbuluar këtë dhe ata që janë specializuar në të. Ata i mësojnë llojet e gjuhëve. Njeriu, i cili nuk i njeh gjuhët, nëse do të kërkojë takim me ndokënd, ai takim do të dështonte, sepse nuk do të kuptonte asgjë. Po ashtu edhe shifrat, që përdoren mes shteteve, edhe ato janë gjuhë, por ato nuk i kupton kush, përveç atyre, që i kanë çelsat e tyre. Sinjalet e detit, edhe kjo është një gjuhë, por që nuk e kupton askush, përveç marinarëve. Nga kjo kuptojmë, se shumë gjuhë ekzistojnë në tokë, që nuk kuptohen nga secili. Deshifrimin e këtyre gjuhëve, do t’a bëjnë vetëm ata, që i kanë çelsat e atyre gjuhëve. Kështu është edhe me tespihët e maleve, atë lloj falenderimi, nuk e kupton çdokush, me përjashtim të atyre, që iu janë dhënë çelsat e të kuptuarit të tyre. Njëlloj, sikur ato, dhjetra gjuhë, të cilat i përdorë njerëzimi, nuk kuptohen, por ndihen dhe shihen se ekzis-tojnë, qofshin ato fjalë me shifra, ose pa ndonjë lidhje kabllovike statike (celularë), etj. Pra, kur All-llahu i Lartësuar, ia zbuloi Muhammedit a.s.v.s., sekretet e qiellit dhe ai e shikoi krijaturën e madhe, ajo ishte një nga dëshirat e All-llahut, për të dërguarin e Tij. Njerëzimi, këtë lloj skene, nuk duhet t’a parafytyrojë, as në kohë, e as në vend. All-llahu është jashtë vendit dhe hapsirës, prandaj, ne nuk mund të llogarisim distancën, e të themi se sa lart ka shkuar i Dërguari All-llahut xh.sh. Gjithashtu, nuk mund të parafytyrojmë hapsirën, sepse i Lartësuari nuk ka të bëjë me ko-hën. Në një gjë, jam i sigurt, ajo ka ndodhur, sepse All-llahu i Lartëmadhëruar ka krijuar qiellin dhe tokën dhe çdo gjë ç’ka në të, dhe ka mundësi t’i prishë, të gjitha rregullat, për t’a plotësuar një mrekulli prej mrekullive të pejgamberëve të Tij. Kurse, mrekullia, siç kam thënë edhe më herët, nuk përsëritet asnjëherë. Ashtu siç theksuam, për ngritjen e Muhammedit a.s.v.s. në qiell, ashtu themi edhe për afrimin e tij, afër Tij. Ashtu siç thamë, afrimi nuk është në distancë, por ngjitje shpirtërore dhe me zemër. Shpallja, kur i zbriste Muhammedit s.a.v.s., për t’a përcjellë fjalën e All-llahut, ishte afër zemrës dhe shpirtit të Tij. Nuk i kishte ndodhur, kjo më parë ndonjë njeriu, kështu që Muhammedi s.a.v.s., gjatë pranimit të shpalljes, ishte në gjendje para agonie. Pasi mbaronte shpallja, ndihej i lodhur nga përzierja[8] e shpalljes, krahasuar me natyrshmërinë e njeriut. Kjo përzierje, bëhej me urdhërin e All-llahut xh.sh. Kur filloi zbritja e Kur’ani Kerimit, i Dërguari All-llahut, e përshkruante mënyrën e zbritjes dhe thoshte: Më erdhi Xhibrili dhe më tha: Lexo! I thash: Nuk di, të lexoj. Më morri dhe më shtrëngoi, për të dytën herë, deri në atë masë, saqë më ra tensioni, pastaj më kthjellonte dhe përsëri më thoshte: Lexo! I thoja: Nuk di, të lexoj. Më mori dhe më shrëngoi, për të tretën herë, pastaj më kthjelloi dhe më tha: Lexo! I thoja: Nuk di, të lexoj. Në fund, më tha: “Lexo! Me emrin e Zotit tënd, i Cili krijoi. Krijoi njeriun nga Alak (copë gjaku i mpiksur). Lexo! Sepse Zoti yt është më i Begati. I Cili i ka mësuar me laps. Mësoi njerinë ato (gjëra), që nuk i dinte”. Shtrëngimi jep të kuptojë, se sa afër ishte i Dërguari All-llahut, dhe po ashtu përzierja bëhej gjatë shpalljes së Kur’anit. I Dërguari All-llahut xh.sh., pa atë çka kishte për të parë, në shtatë qiejt (megagalaktikat), pastaj ju tregoi njerëzve. Dikush e be-soi, por kishte edhe prej atyre, që nuk e besuan. Ebu Bekri i besoi plotësisht. Kur e informuan Ebu Bekrin, rreth ndodhisë dhe tregi-meve të Muhammedit s.a.v.s., për Isra-në dhe Miraxh-in, ai para se t’ju përgjigjej, ju bëri vetëm një pyetje atyre. Më tregoni të vërtetën, a e ka thënë këtë Muhammedi? Të gjithë i thanë: Po! Atëherë tha: Ai është i besueshëm . Kjo, përgjigje e tij, dha të kuptojë se i Dër-guari i All-llahut, nuk gënjente kurrë, sepse ai nuk flet me hamendje. Që prej asaj dite, Ebu Bekri, u njoh me pseudonimin’es Siddik ‘(i besueshëm), por kishim edhe prej atyre, që e përgënjesh-truan të Dërguarin e All-llahut s.a.v.s. Muhammedi i kishte paralajmëruar ata, për vendndodhjen e karvanit, ndërmjet Kudsit dhe Mekkes. I thanë: Na përshkruaj Kud-sin. Ai e përshkruajti me hollësi të shumta. Këto ishin disa nga shenjat tokësore, që bëheshin me qëllim. Përderisa, ishte i saktë në këto, atëherë, do të ishte i besueshëm edhe për Miraxhin, për ngrit-jen e tij në qiej, si dhe për prishjen e rregullave të logjikës së njeriut. Kjo ishte mrekullia e Isra-së dhe Miraxh-it. Me të, All-llahu, i prishi proceset natyrore, dhe qiellore, për t’i treguar atij krijesat madhore, për t’a përforcuar atë, dhe njëkohësisht, për t’a obliguar ummetin e tij, me lutjen më të shenjtë, që e afron atë me All-llahun e Lartësuar. Qëllimi, në këtë mrekulli, ishte Muhammmedi s.a.v.s. Kjo nuk ndodhi para një grumbulli të vogël njerëzish, e as para një auditori më të gjërë. Kjo ishte, vetëm, ndërmjet All-llahut dhe të Dërguarit të tij. Ai, ia zbuloi disa nga sekretet e qiellit dhe të universit. Çfarë na mëson kjo mrekulli? Së pari, mësuam mundësinë e All-llahut të Lartësuar, i Cili bën atë që dëshiron me robërit e tij të zgjedhur, pastaj, pejgamberit të fundit, ia tregoi jo vetëm sundimin e tokës, por edhe të qiejve. Mësuam se i Lartësuari, qenka në çdo vend, i flet pejgamberit të Vet, si në tokë, ashtu edhe në qiell, në Sidetul Munteha[9]. Sikur të ishte i Lartësuari vetëm në qiell, nuk do t’i fliste pejgamberit në tokë, e sikur të ishte në tokë, nuk do t’i fliste pejgamberit të Tij në Sidretul Munteha. Së fundi, mrekullitë e pejgamberëve, bëheshin në prezencën e besimtarëve për t’i përforcuar ata, kurse pejgamberin, All-llahu, meqenëse ishte i Dërguari i fundit, e veçoi me ngritjen e tij në qiell, ndësa, mrekullia e tij e pashterur, është prezente para duarve tona, e ai është Kur’ani Kerim, i cili i jep risirat e vazhdueshme secilës gjeneratë. E falenderoj All-llahun, që më mundësoi përkthimin e librit të dytë të këtij libri. Referencat 1. ↑ Shif tefsirin….. 2. ↑ Sidretu al munteha - (Sipas njhurive që iu janë dhënë njeriut Sidretul al Munteha duhet të jet vendkufiri mes krijesave dhe Krijuesit. Në këtë vend askush më parë nuk ishte para Muhamedit s.a.v.s.- All-llahu ealem, Zoti e di më së miri) 3. ↑ Kur’an, El-Mu’minum 73 4. ↑ Kur’an, El Isra 1 5. ↑ Kur’an, Nexhm-8,9 6. ↑ Kur’an, Sad 18 7. ↑ Kur’an, Isra,44 8. ↑ Kur’ani Kerim nuk ka zbritur në kaptina, gjatë shpalljes së ajeteve Muhmmaedi s.a.v.s., urdhërohej që ajetet t’i vendoste në kaptinat e caktu-ara, sipas urdhërit. Praktika e tillë, i sillte mundime të mëdha, ishte shumë e vështirë t’i rradhiste ajetet. – sqarim i përkthyesit 9. ↑ Kufiri mes Krijesave dhe All-llahut (All-llahu e di më së miri) (shpjegim i përkthyesit).